بزرگنمایی:

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir

 کودک همسری و  پیامدها و آسیب‌ های مخرب آن

«نازنین گمار»، روانشناس کودک و نوجوان: از دواج کودکان علاوه بر تبعات جسمانی، منجر به پیامدهای روانشناختی از قبیل اختلالات خلقی، افسردگی، اضطراب، وسواس و اختلالات پانیک می‌شود.

کودک همسری به ازدواج زود هنگام و حتی قبل از سن قانونی دختران و پسران گفته می‌شود که در بسیاری از جوامع از جمله جامعه ما دیده می‌شود و مهمترین علل این مساله، فقر اقتصادی و فرهنگی است. در همین حال آمار ها حاکی از ازدیاد کودک همسری در جوامع در حال توسعه و کم درآمد هستند. طبق گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی کشورمان که توسط مرکز آمار ایران، در بهار سال 1399 منتشر شد، 7000 ازدواج دختر بچه 10 تا 14 ساله و یک ازدواج دختر بچه کمتر از 10 سال به ثبت رسیده است، این در حالی است که به نظر می‌رسد با شیوع ویروس کرونا و پیامد های ناشی از آن از قبیل قرنطینه و تعطیلی‌ های اجباری، بیکاری و فشار اقتصادی؛ آمار کودک همسری هم رو به افزایش باشد و افزایش کودک همسری به معنای ازدیاد تبعات جسمانی، روانشناختی و اجتماعی ناشی از آن است. نظر به اهمیت این موضوع، پژوهشگر ایرنا با "نازنین گمار"، روانشناس کودک و نوجوان به گفت و گو نشست. مشروح این گفت و گو را در ذیل می‌خوانید:

کودک همسری نوعی کودک آزاری

نازنین گمار در خصوص کودک همسری و پیامدهای روانشناختی آن بیان کرد: طبق تعریف صندوق کودکان سازمان ملل متحد (UNICEF)، کودک همسری نوعی ازدواج رسمی یا غیررسمی است که در آن فرد پیش از رسیدن به 18 سالگی وارد پیمان زناشویی می شود. این نوع ازدواج‌ ها که امروزه هم به یک مساله جهانی تبدیل شده، در بیشتر کشور های کم درآمد رخ می‌دهد و منحصر به یک مذهب و یا فرهنگ خاص نیست.

وی گفت: معمولا در کنار نظام پدرسالاری که از عوامل موثر بر ازدواج کودکان است، می توان به آسیب های اجتماعی خانواده از جمله فقر، جلوگیری از فساد اخلاقی، جلوگیری از ازدواج دیرهنگام جوانان، مهاجرت، محرومیت از تحصیل، اعتیاد و کاستن از بار اقتصادی خانواده اشاره کرد که باز در میان مجموع عوامل ذکر شده، عامل فقر اهمیت بسیار زیادی دارد.

این روانشناس کودک  در ادامه اظهار داشت: بر اساس نظر روانشناسان، کودک همسری نوعی کودک آزاری است. چون عوارضی که به خاطر ازدواج زود هنگام و بارداری، برکودک وارد می‌شود جبران ناپذیر است.کودکانی که باید خاطرات خوش دوران طفولیت خود را با همسالان و دوستان سپری کنند ناگهان به مرحله خانه داری و مادر شدن گام می‌گذارند. گویا یک شبه رویاهای شیرین آنان را برای همیشه به باد می‌ برد. این تصمیم نامبارک والدین برای فرزندانشان، لباسی گشاد بر تن فرشتگان کوچک است .کودکی که تمام دنیای آن عروسک بازی و خواباندن عروسک‌هایش در کنار خود است، شاید بتواند فرزندی متولد و آن را با هر شرایطی شده بزرگ کند، اما آیا می‌توان از او انتظار داشت که نقش مادری را ایفا کند که برای فرزندانش الگو است، چراکه او هنوز سن کمی دارد و برای رفع نیازهایش به مادر خود وابسته است.

تبعات جسمانی و روانی ناشی از کودک همسری

گمار پیرامون تبعات جسمانی و روانی ناشی از کودک همسری گفت: ازدواج در سنین کمتر از 18 سالگی و زمانی که حتی کودکان به بلوغ فیزیکی نرسیده اند، باعث افزایش سقط، زایمان زودرس، افزایش تولد نوزادان کم وزن ،فشار زیاد برای بارداری، بلوغ زودرس، سوء تغذیه، شاخص و توده بدنی پایین، قد کوتاه، لگن باریک، زایمان طولانی، خونریزی شدید، عدم آگاهی از بهداشت باروری و تنظیم خانواده و ...می‌شود.

وی افزود: از نظر روانشناختی، نداشتن آمادگی روحی باعث شیوع اختلالات خلقی از جمله افسردگی، اختلالات اضطرابی، وسواس و اختلالات پانیک، فقدان رسیدن به استقلال شخصی و بلوغ فکری، جدایی از خانواده و دوستان و از دست دادن حمایت آن‌ها، می شود. همچنین از دست دادن آزادی تعامل با همسالان و مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی، تضعیف فرصت‌های رشد و توسعه از دیگر پیامدهای روانی ازدواج کودکان است.

کرونا و شیوع کودک همسری

این روانشناس درباره تاثیر کرونا بر افزایش کودک همسری گفت: ازدواج کودکان در اثر کرونا و تبعات و پیامد های ناشی از آن برای خانواده‌ ها، افزایش یافته است. زیرا کرونا زمینه های بیکاری و فقر گسترده برای برخی خانواده‌ ها را فراهم و برای برخی دیگر را تشدید کرده است.  همین امر عاملی بر افزایش میزان ازدواج کودکان زیر 15 سال خصوصا دختران شده است. به طوریکه حتی طبق گزارش های یونیسف، تاثیر حایز اهمیت بیماری کووید-19بر زندگی زنان و دختران در برخی کشورها می تواند منجر به 10 میلیون مورد کودک همسری دیگر در این دهه شود. عواملی مثل تعطیلی مدارس، فشار اقتصادی، اختلال در ارائه خدمات و مرگ والدین به دلیل همه گیری بیماری، آسیب پذیرترین دختران را در معرض افزایش خطر کودک همسری قرار می دهد.

راهکار چیست؟

گمار در پایان با اشاره به راهکارهایی برای جلوگیری از کودک همسری؛  بیان داشت: تامین منابع، پرورش و حمایت از اعضای خانواده، پرورش ارزش‌ های اخلاقی که در جهان مدرن امروز به شدت مورد توجه قرارگرفته، توسعه مهارت‌های زندگی، نگهداری و مدیریت سیستم خانواده، راهنمایی و هدایت، فرهنگ سازی و نظارت بر قوانین تصویب جرایم سنگین برای افرادی که در پدیده کودک همسری دخیل هستند، می‌تواند راهکارهای  مناسبی برای جلوگیری از بروز آن باشد.

منبع: ایرنا