آخرین مطالب

کتابخانه و موزه ملک، وقفی برای فرهنگ و تمدن ایران فرهنگ و هنر

کتابخانه و موزه ملک، وقفی برای فرهنگ و تمدن ایران

  بزرگنمایی:

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir

نقش مجموعه‌های فرهنگی چون موزه‌ها و کتابخانه‌ها در جوامع بشری، نقشی بدیع، ماندگار و مروج ناب‌ترین پدیده‌های فرهنگی است، در این مجموعه‌ها اسناد معتبری از فرهنگ، هنر و تاریخ ارائه می‌شود که در عین بی‌زبانی به هزاران زبان سخن می‌گویند.

یکی از مجموعه‌های مورد توجه که در گسترش پدیده‌های فرهنگی نقش بسزایی دارند کتابخانه و موزه ملی ملک است. این 2 مجموعه به عنوان نخستین موزه خصوصی ایران و یکی از 6 کتابخانه بزرگ کشور در حوزه نسخه‌های خطی به حساب می‌آید که در ششم آبان 1346 وقف شده است.

حسین ملک در سن 28 سالگی در مسیر بازگشت از مشهد به تهران میهمان حاکم وقت نیشابور شد. در این سفر، ملک نسخه‌ای از روی دیوان «ابن یمین فریومدی»، شاعر سده ششم هجری برای خود نوشت و در همان زمان بود که فکر ایجاد یک کتابخانه بزرگ در ذهنش جرقه زد. پس از این اقدام ملک شروع به گردآوری نسخه‌های خطی کرد و این کار تا جایی ادامه پیدا کرد که مردم نیز برای فروش کتاب‌های خطی و قدیمی خود به او مراجعه می‌کردند. این کار باعث شد که ملک در دهه‌های پایانی سده 13 هجری کتابخانه‌اش را در مشهد بنیان بگذارد.

محمدکاظم ملک‌التجار ثروت انبوهی برای فرزندانش به یادگار گذاشته بود و حاج حسین ملک که روش متفاوتی را برای استفاده از میراثش انتخاب کرده بود، در ابتدا کتابخانه‌اش را از مشهد به خانه پدری در تهران منتقل کرد و منابع آن را در اختیار اهل علم گذاشت.

در ادامه این کار نیز با توجه به مراجعه پژوهشگران خارجی به کتابخانه، حاج حسین تصمیم گرفت موزه‌ای از سکه‌ها فرش‌ها، قلمدان‌ها تابلوهای نقاشی و ... که نشان‌دهنده تاریخ ایران است، راه‌اندازی کند. در نهایت در سال 1314 مجموعه کتابخانه و موزه ملی ملک بنیان گذاشته شد.

از آنجایی که حاج حسین ملک نگاهی خاص به گسترش کتابخانه و موزه ملی ملک داشت برای ادامه مسیر فرهنگی این مجموعه دارایی‌ها و زمین‌های بسیاری به ویژه در خراسان را وقف کرد تا از درآمد آن‌ها بودجه این 2 مجموعه فرهنگی تامین شود. حاج حسین ملک قبل از فوت در سال 1351 رشد و شکوفایی این موقوفه فرهنگی را به آستان قدس رضوی سپرد.

آستان قدس رضوی نیز برای توسعه کتابخانه و موزه ملی ملک از سال 1364 بنای ساختمان جدید کتابخانه و موزه ملی ملک را در همین زمان آغاز کرد. عملیات ساختمانی بنای جدید در سال 1375 خورشیدی پایان یافت و پس از جابه‌جایی نسخه‌های خطی و کتاب‌ها و اشیای موزه‌ای از خانه تاریخی ملک در بازار بین‌الحرمین به ساختمان تازه در محوطه تاریخی باغ ملی، ساختمان تازه کتابخانه و موزه ملی ملک در سال 1376 هجری خورشیدی گشایش یافت و این ساختمان با معماری ایرانی- اسلامی میزبان مجموعه کتابخانه و موزه ملک شد.

این بخش در تهران یکی از مقاصد مهم‌ گردشگری به حساب می‌آید که همچنان پژوهشگران و دانشجویان فعال در حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی از آن بهره‌ می‌برند. این موزه در حال حاضر از 11 تالار مانند «سکه، نشان و مدال»، «آثار خاندان غفاری و کمال‌الملک» «تک اثر»، «حاج حسین آقا ملک»، «خوش‌نویسی و نگارگری»، «آثار لاکی»، «آثار اهدایی بانو عزت‌ملک ملک»، «تمبر»، «هزارداستان»، «هنر و زندگی» و «علوم در ایران اسلامی»را شامل می‎شود.

در این مجموعه همچنین حدود 20 هزار عنوان نسخه و رساله خطی و مجموعه‌ای از کتاب‌های چاپ سنگی، سربی و چاپی در موضوعاتی مانند دین، ادبیات، تاریخ و هنر ایرانی اسلامی به زبان‌های گوناگون در کنار نشریاتی از دوره قاجار تاکنون، هزاران برگ سند و بیش از صدها عنوان منبع دیداری و شنیداری در بخش کتابخانه آن نگهداری می‌شود.

کتابخانه و موزه ملی ملک از زمان تاسیس کارکردی دوگانه داشته است؛ حاج حسین ملک، خود نیز گفته است که وجود کتابخانه و موزه در کنار یکدیگر موجب می‌شود پژوهشگران هم‌زمان با بهره‌گیری از کتاب‌ها و نسخه‌های خطی، با تماشای آثار موزه‌ای و تاریخی، با فرهنگ پربار ایرانی-اسلامی آشنا شوند.

این همسایگی و همنشینی در سراسر روزگار فعالیت موقوفه موجب شده است عملکرد فرهنگی آن افزایش و گسترش یابد و آنچه در این میانه به چشم می‌آید، هم‌افزایی فعالیت‌های کتابخانه‌ای و موزه‌ای و نگاهی نو به مقوله تخصصی کتابداری و موزه‌داری است.
منبع: ایسنا


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

اصناف و بازار نقش اساسی در حوزه‌های مختلف دارند

فرماندار تربت‌حیدریه: با نسل پرسشگری مواجه‌ایم که اگر قانع نشوند در مسیر دیگری گام برمی‌دارند

تئاتر"کوچه مختار" با موضوع دفاع‌مقدس در تربت‌حیدریه به صحنه رفت

پدر 103 ساله چهار شهید و جانباز تربتی منزل خودرا به حسینیه تبدیل کرد

با بی اعتنایی به همسانسازی حقوق بازنشستگان سبد رای 13 میلیونی آنها را از دست ندهید

پیش‌بینی کشت پاییزه در بیش از 7 هزار هکتار اراضی زراعی بخش رخ تربت حیدریه

معاون استاندار خراسان رضوی: از نظر توان دفاعی به مرحله‌ بازدارندگی رسیده ایم

آغاز عملیات اجرایی احداث تصفیه‌خانه بام خراسان رضوی در تربت‌حیدریه

برگزاری مراسم عهد سربازی در تیپ 177 ارتش تربت حیدریه

قتل هولناک مادر جلوی چشمان فرزندش در خواف

اکران پنج فیلم از سینمای دفاع مقدس تولیدی خراسان رضوی

خشکسالی و افزایش چاه های غیر مجاز 42 شهر خراسان رضوی را با مشکل آب شرب مواجه کرده

مدیریت جنگ در دوران دفاع مقدس در دست جوانان بود

شرکت سنگاه بزرگترین واحد تولید کننده سنگ آهک شرق کشور است/ به دنبال بهره وری بیشتر و عبور از خام فروشی هستیم/ ماشین آلات فرسوده را به روزرسانی و به چرخه تولید بازگرداندیم

سانحه رانندگی در تربت‌حیدریه 7 کشته و مصدوم بر جا گذاشت

تغذیه مار پیتون با حیوان زنده برای باغ‌وحش مشهد دردسر ساز شد

رزمایش مهر تحصیلی و اهداء 308 بسته لوازم تحصیلی به دانش آموزان منطقه تربت حیدریه

بازخوانی سرنوشت پر از ابهام بزرگترین پروژه صنعتی تربت حیدریه

مسابقات دوچرخه‌سواری لیگ کوهستان کشور در مشهد برگزار شد

با پزشکانی که بر اساس گزارش شهروندان از کارتخوان استفاده نکنند برخورد می شود

پیشنهاد تدریس دفاع مقدس توسط پیشکسوتان تربت‌حیدریه در دانشگاه

آیین رونمایی از زعفران کارت با اعتبار20 میلیارد ریالی برای هر کارت در تربت حیدریه برگزار شد

درآمد موقوفات را به سمت کمک به بیماران و دانش‌آموزان نیازمند و حوزه‌های علمیه هدایت می کنیم

برگزاری همزمان جشنواره ملی پسته ونمایشگاه تخصصی کشاورزی در مه ولات

واژگونی کامیون در محور تربت حیدریه- مشهد 17 کشته و مصدوم برجا گذاشت

مراسم تجلیل از یادگاران دفاع مقدس تربت‌حیدریه با حضور500 نفر برگزار می شود

فرماندار تربت‌حیدریه: از برنامه زمان بندی اجرای شبکه فاضلاب عقب هستیم

عبور 120 هزار خودرو از کمربندی بازگشایی شده رباط سنگ تربت‌حیدریه

تخریب یا استحکام‌بخشی یکی از قدیمی ترین دبیرستانهای تربت حیدریه، مساله این است

تصاویر؛شام غریبان شهادت امام رضا (ع)

جنجال بر سر نامه توکلی ادامه دارد/ تهدید چهره‌ی رسانه‌ای تقدیر شده به شکایت

بازگشت زائران دهه آخر صفر با 18 دستگاه اتوبوس و ون شهرداری تربت حیدریه

کریدور هند زمینه‌ساز توافق اسرائیل و عربستان/ ایران با این همه مزیت ژئوپلیتیکی بی‌نصیب ماند

چگونه مامون امام رضا را مجبور به خوردن زهر کرد؟

در شب شهادت ثامن الحجج(ع) مشهد غرق در عزا و ماتم است

امام جمعه تربت‌حیدریه: شورای نگهبان طرح انحلال شرکت‌های پیمانکاری جذب نیرو را تایید کند

سوال بازنشستگان از208 نماینده مجلس؛ چرا پای طرحی را امضا کردید که پیگیرش نیستید و ابتر باقی مانده

آغازکشت پاییزه محصول استراتژیک «کلزا» در خواف

حمایت مالی انجمن سینمای جوان تربت‌حیدریه از فیلمسازان

آرامیدن 12هزار نفر در آرامستان جواد الائمه تربت‌حیدریه/ کارکنانی که مستحق سختی کار هستند/ غسال زن: فرزندم که از شغلم با خبر شده مرتب شستشویی دستهایم را کنترل می کند/ عدم استقبال شهروندان تربت حیدریه از قبرهای 2 طبقه/ صحنه‌های دردآور و تاثیر منفی بر روح و روان شاغلین آرامستان

با وجود ادامه پدیده خشکسالی 452 شهر و روستای خراسان رضوی از تنش آب شرب خارج شد

تصاویر ؛ مسابقات کشتی نونهالان المپیاد استعدادهای برتر

بیمار 23 ساله مرگ مغزی مه ولات به شش نفر زندگی دوباره بخشید

با ورود رسانه ها، نیاز مالی نماینده خراسان رضوی در جام حذفی فوتبال کشور بر طرف شد

خدمت رسانی30 پاکبان تربت‌حیدریه درمسیر حرکت زایران حضرت رضا(ع)

درآمد نفتی ایران کجا خرج می‌شود؟/سفره خالی مردم به‌رغم درآمد نفتی میلیارد دلاری

قاتل فراری با اسلحه به دادسرا رفت

آغاز توزیع واکسن آنفلوآنزا در داروخانه‌های تربت حیدریه

دایر شدن 9 ایستگاه سلامت در مسیر تربت حیدریه تا مشهد و یژه دهه پایانی صفر

حرکت کاروان پیاده زندانیان تربت حیدریه به سوی مشهد مقدس