بزرگنمایی:

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir

نوید تربت - حسن نیکنام - مدیر امور منابع آب تربت‌حیدریه گفت: با وجود بارش‌های بسیار خوب اخیر، این خطه همچنان با بحران آب مواجه است، زیرا مشکل دشت «تربت»‌ در کمبود بارش نیست، بلکه در ناترازی مزمن بین برداشت و تغذیه است.

به گزارش خبرنگار نوید تربت،مهدی طلعتی از بارش‌های پاییز امسال به عنوان تنها یک «فرصت مدیریتی» یاد کرد و افزود: در عین حال مسوولان بالادستی باید بدانند این حجم بارش را نباید «یک راه ‌حل» دانست.

وی ادامه داد: بهره‌گیری از این فرصت مستلزم تمرکز بر حکمرانی آب، افزایش بهره‌وری مصرف، کنترل مؤثر برداشت‌ها و هماهنگی میان بخش‌های مختلف مصرف‌کننده آب است و در غیر این صورت، حتی پاییزهای پربارش نیز تنها نقش یک مُسکن موقت را برای یک بحران ساختاری ایفا خواهند کرد.

طلعتی گفت: بررسی آمار بارش‌های ثبت‌شده در ایستگاه شهرک ولیعصر(عج) حاکیست سال آبی جاری از نظر نزولات جوی، دست‌کم در فصل پاییز، رفتار متفاوتی نسبت به سال‌های اخیر داشته و میزان بارش تجمعی از ابتدای سال آبی تا 29 آذرماه جاری به حدود 90 میلی‌متر رسیده، در حالی که این عدد در مدت مشابه سال آبی پارسال، 35 میلی‌متر و در شرایط نرمال بلندمدت، حدود 34 میلی‌متر بوده‌است.

وی افزود: به بیان دیگر، بیش از 60 درصد بارش نرمال سالانه دشت تربت تنها در سه ماه ابتدایی سال آبی محقق و این از منظر اقلیمی، گواه یک پاییز پربارش و غیرمعمول است.

طلعتی همچنین گفت: از نظر شدت نیز بخش قابل توجهی از این بارندگی‌ها در قالب رخدادهای نسبتاً متمرکز اتفاق افتاده که اگر چه موجب افزایش رواناب و بهبود رطوبت خاک شده، اما لزوماً به معنای تغذیه مؤثر آبخوان‌های عمیق نیست.

مدیر امور منابع آب تربت‌حیدریه افزود: نکته قابل توجه آن است این الگوی بارش، بیشتر اثر خود را در منابع آب سطحی و نیز زیرسطحی کم‌عمق نشان می‌دهد.

طلعتی ادامه داد: در مناطقی مانند بخش بایگ که ساختار تأمین آب آن وابستگی مستقیمی به نزولات جوی دارد، افزایش بارندگی‌ها به ‌سرعت منجر به فعال شدن چشمه‌ها، راه افتادن قنوات و بهبود کوتاه ‌مدت منابع آب شده‌است.

وی تصریح کرد: این واکنش سریع، ناشی از کم‌عمق بودن منابع و ارتباط مستقیم آن‌ها با بارش‌های فصلی است.

طلعتی با بیان اینکه اما در دشت تربت‌ شرایط کاملاً متفاوت است، افزود: آبخوان این دشت ظرف سال‌های گذشته با کسری مخزن انباشته مواجه و در سال آبی قبل نیز، حدود 70 سانتی‌متر افت سطح آب زیرزمینی ثبت شده‌است.

وی همچنین گفت: از منظر هیدروژئولوژیک، حتی در سال‌هایی با بارش بالاتر از نرمال، سهم تغذیه واقعی آبخوان‌های عمیق محدود بوده و معمولاً با تأخیر زمانی قابل مشاهده‌است.

طلعتی افزود: بخش عمده بارندگی‌های پاییز، یا به رواناب تبدیل می‌شود و یا در لایه‌های سطحی خاک ذخیره و سپس از طریق تبخیر و تعرق، از چرخه خارج می‌شود.

وی ادامه داد: لذا اگرچه بارش‌های امسال می‌تواند در بهترین حالت نرخ افت آب زیرزمینی را کاهش دهد، اما انتظار جبران کسری مخزن یا بازگشت تراز آبخوان به شرایط پایدار، انتظاری غیرواقع‌بینانه است.

طلعتی افزود: تجربه سال‌های قبل نشان می‌دهد حتی چند سال متوالی بارش نرمال یا بالاتر از نرمال، بدون کنترل برداشت و اصلاح الگوی مصرف، تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر احیای آبخوان نخواهد داشت.