آخرین مطالب

خاطرات نخستین درشکه چی رسمی تهران از میرزاده عشقی و محبوبه ارمنیش تا راهزنان بین جوادیه و امامزاده حسن خواندنی ها

خاطرات نخستین درشکه چی رسمی تهران از میرزاده عشقی و محبوبه ارمنیش تا راهزنان بین جوادیه و امامزاده حسن

  بزرگنمایی:
اداره‌ی نظمیه‌ اعلام کرد سورچی باید نشان و تصدیق داشته باشد و اولین کسی که از امتحانات سورچی‌گری آن زمان اداره‌ی نظمیه روسفید بیرون آمد و اول درشکه‌چی تهران شد من بودم.

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir
اداره‌ی نظمیه‌ اعلام کرد سورچی باید نشان و تصدیق داشته باشد و اولین کسی که از امتحانات سورچی‌گری آن زمان اداره‌ی نظمیه روسفید بیرون آمد و اول درشکه‌چی تهران شد من بودم... شاید چهل سال پیش بود. برف انبوهی تهران را کفن‌پوش کرده بود و سوز سرما به حدی بود که هیچ‌کس از خانه‌اش خارج نشده و وضع کار و کاسبی سخت کساد به نظر می‌رسید. درشکه‌ام را جلوی یک قهوه‌خانه، در امامزاده حسن نگه داشته و خودم پای منقل آتش نشسته بودم که ناگهان در قهوه‌خانه باز شد و جوان لاغراندام و رنگ‌پریده‌ای چون شبح به داخل قهوه‌خانه خزید...

در ابتدای پاییز 50 سال پیش جمشید صداقت‌نژاد، خبرنگار مجله‌ی سپید و سیاه (چهارشنبه 7 مهر 1350، شماره‌ی 8 صص 20 و 66) به سوژه‌ی بسیار جالبی برای گفت‌وگو دست یافت، شخص مورد نظر حسین مرندی نخستین درشکه‌چی رسمی ایران بود، یعنی نخستین کسی که از امنیه گواهی سورچی‌گری گرفته بود. در ادامه این گفت‌وگوی جذاب را می‌خوانید:

ابتدا از وی می‌خواهم درباره‌ی «درشکه‌خانه» برایم صحبت کند. مشد حسین در حالی که سیگاری آتش می‌زند می‌گوید: «حداقل وسعت یک درشکه‌خانه باید هزار و پانصد متر باشد و یک درشکه‌خانه‌ی‌ خوب از بیست تا پنجاه جفت اسب دارد. داخل درشکه‌خانه یک قانطور (دفتر) وجود دارد که ارباب درشکه‌خانه در آن می‌نشیند و سپس محلی به نام طویله – که پشت قانطور واقع شده – در درشکه‌خانه هست که اسب‌ها در آن نگاهداری می‌شوند.»

 

ارباب‌های مشهور درشکه‌خانه در این شصت سال اخیر چه کسانی بوده‌اند؟

مشهدی‌ عباد، ارباب ممدباقربک، عیسی‌خان ارباب، ارباب سید صادق‌خان و حاجی مدخان ارباب که در هنگام مرگ 18 میلیون تومان ثروت از خود باقی گذاشته است.

 

درآمد شما در تابستان و یا در زمستان چقدر هست و چه مبلغی بابت درشکه به ارباب می‌دهید؟

درآمد من در تابستان آن هم در صورتی که از 5 صبح تا هفت و هشت بعدازظهر کار بکنم، بیست تومان و در زمستان حداکثر به ده تومان می‌رسد. پولی که بابت اجاره‌ی درشکه و اسب به ارباب می‌دهم 12 تومان می‌باشد (که البته زمستان و تابستان این کرایه ثابت است).

 

چه شد که از مرند به تهران آمدی و سورچی‌گری را انتخاب کردی؟

چارده پونزده سالم بود که شنیدم در تهران مردم درشکه سوار می‌شوند و عشق به راندن این وسیله‌ی نقلیه‌ی جدید مرا بر آن داشت از مرند بگریزم و پای پیاده خودم را به تهران برسانم. پس از رسیدن به تهران مستقیما به درشکه‌خانه‌ی ارباب مدباقربک معروف رفتم و شاگرد مهتر شدم. کم‌کم مهتر شدم و آن‌قدر در درشکه‌خانه ابراز لیاقت کردم تا به پیشنهاد ابراهیم‌خان میرآخور درشکه گرفتم و سورچی شدم. بعدها اداره‌ی نظمیه‌ اعلام کرد سورچی باید نشان و تصدیق داشته باشد و اولین کسی که از امتحانات سورچی‌گری آن زمان اداره‌ی نظمیه روسفید بیرون آمد و اول درشکه‌چی تهران شد من بودم.

شاید چهل سال پیش بود. برف انبوهی تهران را کفن‌پوش کرده بود و سوز سرما به حدی بود که هیچ‌کس از خانه‌اش خارج نشده و وضع کار و کاسبی سخت کساد به نظر می‌رسید. درشکه‌ام را جلوی یک قهوه‌خانه، در امامزاده حسن نگه داشته و خودم پای منقل آتش نشسته بودم که ناگهان در قهوه‌خانه باز شد و جوان لاغراندام و رنگ‌پریده‌ای چون شبح به داخل قهوه‌خانه خزید و از قهوه‌چی سراغ سورچی درشکه را گرفت. قهوه‌چی مرا به او نشان داد و جوان رو به من کرد و گفت: «آقا می‌خواهم به عشرت‌آباد بروم.» گفتم: «در این هوای سرد و یخ‌بندان غیرممکن است از قهوه‌خانه خارج شوم» گفت: «اگر کرایه‌ات را بیش‌تر بدهم چطور؟» گفتم: «حتی اگر چهار قنیس (کورس) هم بدهی ممکن نیست. (نرخ هر قنیس 2 ریال بود).

جوان گفت: «اگر بیست‌وپنج قنیس بدهم چطور؟» فکر کردم مرا دست انداخته ولی موقعی که اسکناس 5 تومانی را به دستم داد متوجه شدم قضیه جدی است! همراه وی از قهوه‌خانه خارج شدم. زن جوانی که روبنده به صورت داشت و بیرون در زیر یک تاق (هشتی) خانه‌ای ایستاده بود با جوان همراه شد و سوار درشکه شدند. درشکه را به راه انداختم کروک درشکه خوابیده بود، بالا کشیدند و پرده‌ها را هم انداختند. زیاد تعجب نکردم. اولا زمستان بود و به این وسیله داخل درشکه گرم می‌شد و ثانیا فکر کردم آن زن با وجود من نمی‌تواند راحت روبنده‌اش را کنار بزند!

تا عشرت‌آباد تقریبا دو ساعت بلکه بیش‌تر، در راه بودیم و چون درشکه به عشرت‌آباد رسید صدا زدم که به مقصد رسیده‌ایم ولی جوابی به گوشم نرسید. دو مرتبه صدا کردم باز هم جوابی به من ندادند، دزدانه گوشه‌ی پرده را کنار زدم و از آن‌چه دیدم حیرت کردم. هردو در آغوش هم خفته بودند. نزدیک‌تر آمدم و از رنگ صورت‌شان فهمیدم که مرده‌اند!

آن‌ها را با همان وضع به تهران آوردم و یک‌سر به نظمیه بردم. خودم را نیز توقیف کردند تا جریان روشن شود و نظمیه‌چی‌ها پس از تحقیقات فهمیدند که آن پسر و دختر عاشق و معشوق بوده‌اند و چون خانواده‌ی دختر از خانواده‌های معروف تهران بود با ازدواج مخالفت می‌کنند. آن‌ها نیز با مرگ موش خود را مسموم کرده و برای این‌که دقایق آخر عمر را با هم بگذرانند به سراغ من می‌آیند و در نتیجه یک مرده‌کشی هم به گردن من می‌اندازند.

یکی دیگر از خاطراتم که باز هم مربوط به خیلی قدیم است، جریان سرقت‌ها و مسافر لخت کردن‌های سارقین بین جوادیه و امامزاده حسن بود که مردم از دست آن‌ها خواب راحت نداشتند.

یک روز تنگ غروب مرد بلندبالایی که شنلی تیره‌رنگ به دوش داشت به سراغ من آمد و از من خواست تا او را به جوادیه برسانم، امتناع کردم، علت آن را پرسید گفتم: «شب‌ها این‌جا آدم لخت می‌کنند.» خندید و گفت: «تو را که لخت نمی‌کنند معطل چه هستی؟» ناگزیر اطاعت کردم. مرد سوار درشکه‌ی من شد و اتفاقا پس از طی مسافتی سه نفر دزد جلوی راه‌مان را گرفته و از مرد مسافر خواستند تا پولش را به آن‌ها بدهد، ولی دست مرد که به زیر شنل رفته بود به جای کیسه‌ی پول یک ده‌تیر خیلی قشنگ و براق بیرون کشید و یک‌تنه هر سه نفر را وادار به تسلیم کرد و به اولین پست امنیه تحویل‌شان داد. بعدها من فهمیدم که آن مرد شجاع سردارسپه رضاخان بود! از آن پس دیگر کسی جرأت نکرد بین جوادیه و امامزاده حسن آدم لخت کند.

آخرین خاطره‌ای که به یاد می‌آورم از مرحوم میرزاده‌ی عشقی است. یک روز همراه با یک خانم ارمنی که می‌گفتند با هم سر و سری نیز دارند سوار درشکه‌ام شد و من آن‌ها را به باغ‌های شمیران بردم. عشقی از من خواست تا همان‌جا بمانم و شب هم آن‌ها را به تهران بازگردانم. چنین کردم. عشقی بیست ریال به من پول داد و از من خواست روز دوشنبه‌ها ساعت یک بعدازظهر سر کوچه‌ی آن‌ها بروم و او و خانم را به شمیران ببرم و شب برگردانم و در عوض بیست ریال دستمزد بگیرم. قبول کردم و مدت‌ها این کارم بود تا یک روز دوشنبه هرچه در محل موعود انتظار کشیدم از آن‌ها خبری نشد و باز هم بعدها فهمیدم میرزاده‌ی عشقی را جلوی درِ خانه‌اش ترور کرده‌اند!


نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

از تخت‌جمشید تا امروز: هویت ایرانی در برابر ایران‌هراسی/ پزشکیان در طول جنگ برخلاف توصیه‌های امنیتی کنار مردم ماند/ جنگ هویت ملت ایران را تقویت کرد

نماینده تربت حیدریه: جنگ خاتمه نیافته رژیم صهیونی به دنبال ترورهای کور و افزایش نارضایتی اجتماعی است

کشف و ضبط 1800 قلم کالای قاچاق و تاریخ‌گذشته در زاوه

صوفی: حاکمیت به استقبال تندروها و جنگ طلب ها نرود، دست به اصلاحات بزند/ مردم فارغ از سفره کوچک خود، به صحنه آمدند

تمرکز اعتبارات سال جاری تربت حیدریه بر پروژه‌های زیربنایی، درمانی و آموزشی

ایرانیان؛ تمدنی زنده در قلب تاریخ

رئیس کمیسیون محلات و توافقات شورای شهر تربت حیدریه:

به وقت شناسایی نفوذی های جاسوس

امام جمعه تربت حیدریه: تجاوز رژیم صهیونیستی موجب تقویت اتحاد و انسجام بین مردم شد

روایت امدادگر هلال‌احمر از ساختمان شهید چمران/ بسیاری از شهدا کودکان 12-10 ساله‌ بودند/ پیکر بی‌جان دختری را بعد از دو روز پیدا کردیم

میرشایمر: اسرائیل شکست خورد

لزوم رعایت قوانین و اخلاق حرفه ای از سوی تولید کنندگان آثار نمایشی

تحویل 450 قطعه زمین به متقاضیان مسکن در تربت‌حیدریه

اجرای برنامه هنری در پویش «چو ایران نباشد تن من مباد» توسط هنرمندان تربت حیدریه

5 کودک و نوجوان در روستای کشکک زاوه از زیر آوار دیوار نجات یافتند

نقدینگی بانکهای استان به نحو مطلوب تامین و توزیع شده است

خرید تضمینی گندم از کشاورزان تربت حیدریه از مرز 1500تُن گذشت

واکنش بانک ملی به ادعای هک و انتشار اطلاعات 73 میلیون حساب بانکی

ممنوعیت فروش نان توسط نانوایی‌ها به مغازه‌ها و رستوران‌ها

آتش‌نشانان تربت حیدریه به کمک تهرانی ها شتافتند

تصاویر: آخرین وضعیت ساختمان شیشه‌ای صداوسیما پس از حمله اسرائیل

جنگ ایران و اسرائیل؛ روز دهم/ پاسخ پزشکیان به درخواست مکرون مبنی بر خویشتنداری ایران: آمریکا به ما حمله کرده؛ باید پاسخ تجاوز خود را دریافت کنند/ کانال عبری به نقل از مقامات اسرائیلی: می‌خواهیم در روزهای آینده به جنگ در ایران، پایان دهیم

افزایش 33 درصدی اهدای خون در تربت‌حیدریه

سلیمی‌نمین: فاصله ای بین جمهوری اسلامی و ایران نیست/ نظام هرچه توانست برای رسیدن به توافق با آمریکا انجام داد اما آنها حیله گری کردند

اکسیوس: تلاش محرمانه و ناکام اردوغان برای دیدار پزشکیان و ترامپ یا ونس و مقامات ایرانی در استانبول

موج هفدهم حملات ایران به اسرائیل؛ رسانه‌های اسرائیلی: اصابت یک موشک به نزدیکی ساختمان وزارت داخلی در حیفا / شهردار حیفا: حمله موشکی اخیر دو مکان استراتژیک را هدف قرار داد

راهپیمایی مردم تربت‌ حیدریه در جمعه خشم و نصر+فیلم

فرماندار تربت‌حیدریه: 50 تن کالای احتکار شده شنبه وارد بازار می‌شود

موج جدید حمله موشکی ایران به اسرائیل؛ رسانه‌های اسرائیلی: موشک ایرانی در نزدیکی ساختمان مایکروسافت در بئرشبع فرود آمد / هاآرتص: ایران [تنها] یک موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد، اما تلاش برای رهگیری آن شکست خورد

تصاویر: موج دوازدهم حملات ایران به اسرائیل

شبکه ریز پرنده‌های اسرائیل با قطع اینترنت سیم‌کارت‌ها، کاملا زمین‌گیر و دچار اختلال شده

کشف 42 تن کالای احتکار شده در تربت حیدریه

رهبر معظم انقلاب: تهاجم رژیم صهیونیستی زمانی رخ داد که مسئولان ما سرگرم مذاکره غیرمستقیم بودند و هیچ نشانه‌ای از حرکت تند، نظامی و سخت از جانب ایران وجود نداشت

دستاورد دانشمندان لهستانی: پانسمان هوشمندی که هدفمندانه به زخم دارو می‌رساند

افتتاح نمایشگاه صنعت ساختمان و برق در تربت‌حیدریه

اخطارفرماندار تربت‌حیدریه به کسانی که قصد کم‌فروشی و احتکار دارند

ناکام ماندن فعالیت ریزپرنده‌ها با عملکرد پدافند در پنج شهرستان خراسان رضوی

انجام بازرسی مستمر بهداشتی و ایمنی صنایع و معادن شهرستان زاوه

صف‌آرایی دیپلماتیک علیه تجاوز نظامی به ایران/ اسرائیل به حاکمیت ملی، امنیت منطقه‌ای و قوانین بین‌المللی حمله کرد

سپاه: در عملیات وعده صادق 3، تاسیسات تولید سوخت جنگنده‌ها و مراکز تامین انرژی اسرائیل هدف قرار گرفت

نماینده تربت‌حیدریه: از جنگ رسانه‌ای دشمن نبایدغافل شویم

فارس: جنگ در روزهای آینده به همهٔ نقاط تحت‌اشغال این رژیم و پایگاه‌های آمریکا در منطقه گسترش خواهد یافت

ستاره داود را به تابوت رژیم صهیونیستی تبدیل خواهیم کرد

روال عادی سوخت‌گیری در جایگاه‌های عرضه سوخت منطقه تربت‌حیدریه

وزارت کشور: مردم آرامش خود را حفظ کنند / از ترددهای غیرضروری حتی‌الامکان خودداری شود

رهبر انقلاب: رژیم صهیونی باید منتظر مجازاتی سخت باشد /در حملات دشمن، تنی چند از فرماندهان و دانشمندان به شهادت رسیدند؛ جانشینان و همکاران آنان بی‌درنگ وظائف خود را پی خواهند گرفت انشاء‌الله

کشف 10 هزار لیتر گازوئیل قاچاق در تربت‌حیدریه

دومین جشنواره ی ملی لالایی خوانی(مادرانه) در تربت حیدریه برگزار می شود

مریض شدن روستائیان در روزهای تعطیل ممنوع!! + جوابیه دانشگاه علوم پزشکی

قطع مکرر برق 20 هزار میلیارد ریال به کشاورزان و بهره‌‍برداران تربت حیدریه خسارت وارد نموده