آخرین مطالب

چرا امام رضا دائما مناظره‌های کلامی می‌کرد؟ اجتماعی

چرا امام رضا دائما مناظره‌های کلامی می‌کرد؟

  بزرگنمایی:
دوران امام رضا از دوران هایی است که بحث های کلامی از ناحیه جریانات گوناگون فکری به سرعت رو به رشد و توسعه گذاشته و در هر زمینه اختلاف نظر پدید آمده است.

پایگاه خبری نوید تربت:http://www.navidtorbat.ir
دوران امام رضا از دوران هایی است که بحث های کلامی از ناحیه جریانات گوناگون فکری به سرعت رو به رشد و توسعه گذاشته و در هر زمینه اختلاف نظر پدید آمده است. دو گروهی که ما آنها را به نام های «معتزله» و «اهل حدیث» می شناسیم، در برپایی این جدال ها و کشمکش های فکری، بیشترین سهم را دارا بودند. خلفای عباسی نیز هرکدام به نحوی در این مسائل مشارکت می کردند، اما هیچ کدام با مامون قابل مقایسه نیستند.

ایبنا: مطلب زیر گلچینی از کتاب حیات فکری و اجتماعی امامان شیعه به قلم رسول جعفریان، محقق و مورخ تاریخ اسلام است.

چرا امام رضا با مسائل کلامی مواجه بود و دائم مناظره می کرد؟ دوران امام رضا از دوران هایی است که بحث های کلامی از ناحیه جریانات گوناگون فکری به سرعت رو به رشد و توسعه گذاشته و در هر زمینه اختلاف نظر پدید آمده است. دو گروهی که ما آنها را به نام های «معتزله» و «اهل حدیث» می شناسیم، در برپایی این جدال ها و کشمکش های فکری، بیشترین سهم را دارا بودند. خلفای عباسی نیز هرکدام به نحوی در این مسائل مشارکت می کردند، اما هیچ کدام با مامون قابل مقایسه نیستند.

در برابر این دو گروه، که یکی عقل را بر نقل ترجیح می داد و دیگری (اهل حدیث) به عکس، امام رضا می کوشید تا موضع خود را بیان کند. از این روست که بخش عمده روایاتی که از آن حضرت نقل شده، در موضوعات کلامی آن هم در شکل پرسش و پاسخ و یا احیانا مناظرات است.

در میان این مباحث آن چه که از همه بیشتر مطرح می شد، بحث های مربوط به امامت بود که یک پایه آن بر عقل و پایه دیگرش بر نقل استوار بود. البته مباحث مختلف مربوط به توحید، به ویژه مبحث صفات خداوند، از جمله صفت عدل که ارتباط مستقیمی با موضوع جبر و اختیار داشت، از داغ ترین بحث های کلامی در طول چندین قرن در میان مسلمانان بود.

جعل حدیث برای جبری نشان دادن امامان/ درخواست امام برای طرد احادیث غلات

محدودیت هایی که عباسیان برای علویان و شیعیان فراهم کرده بودند، غالبا باعث دوری شیعیان از ائمه بوده و از نظر فراگیری اعتقادات، مشکلاتی برای آنها فراهم می کرد. مشکل مهم تر از ناحیه اهل حدیث بود، کسانی که تنها خود را متعهد به قبول ظواهر آیات و روایات دانسته و تحت تاثیر برخی از سوء تفسیرهای مغرضانه ای که از طرف امویان و یا یهودیان سرچشمه گرفته و ترویج شده بود، قرار می گرفتند و ظاهر آیات و روایات را که دال بر تشبیه بود، می پذیرفتند. این افراد هرگز حاضر به جمعبندی کلی از آیات و تکیه به محکمات، که می توانست متشابهات را تفسیر کرده و مشکل تشبیه را حل کند، نبودند.

حسین بن خالد می گویدبه امام عرض کردم: عامه ما را معتقد به تشبیه و جبر می دانند و این به دلیل روایاتی است که از پدران شما نقل شده است. امام پاسخ بسیار جالبی داده و فرمدند: ای پسر خالد! روایاتی که می گویی از پدران من درباره تشبیه و جبر آمده زیادتر است یا آن چه که در این زمینه از خود پیامبر روایت شده؟ گفتم: آنچه از رسول خدا نقل شده بیشتر است. امام فرمود: پس باید بگویید رسول خدا قائل به تشبیه و جبر بوده است. گفتم: آنها می گویند رسول خدا این کلمات را نفرموده است، بلکه به دروغ به او بسته اند. امام فرمودند: به مردم بگویید پدران من نیز چنین نفرموده اند بلکه این روایات را به نام آنها جعل کرده اند. بعد امام فرمود: هر کس قائل به تشبیه و جبر باشد کافر و مشرک می شود و ما در دنیا و آخرت از او بیزاریم. امام پس از بیان این مطالب، آن روایات را ساخته دست غلات دانسته و از شیعیان خواست تا آنها را از خود طرد کنند.

امام رضا(ع) قضیه جبر و اختیار انسان در انجام نیکی ها و بدی ها را چگونه توضیح داد؟

همین شبهات سبب شد که امام رضا به طور روشنی ضدیت موضع شیعه با اهل حدیث را برملا کند و در تعابیر گوناگونی با استفاده از فرمایشات امیرمومنان و یا خودش عقیده تنزیه را تشریح فرمود. امام به نقل از پدرانش و آنها از رسول خدا روایت کرده اند: «هرکس که خدا را به آفریدگانش تشبیه کند او را نشناخته و کسی که گناهان بندگان را به او نسبت دهد او را عادل نداسته است.» این روایت در نفی هر دو اعتقاد (تشبیه و جبر) گویا و روشن است.

حسن بن علی الوشاء می گوید از ابوالحسن پرسیدم: «آیا خدا اختیار انجام کارهای بندگانش را به دست خودشان سپرده است؟ فرمود: خداوند اجل از آن است که چنین کند. عرض کردم: پس خدا آنها را اجبار به انجام معاصی می کند، فرمود: خدا عادل تر و حکیم تر از آن است که چنین کند. سپس فرمود: خدا خطاب به بندگانش چنین می گوید: ای فرزند آدم! من به کارهای خوب تو، از خود تو شایسته ترم و تو به کارهای بدت شایسته تر از من هستی، با نیرویی که من به تو داده ام، مرا نافرمانی کردی.




نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

بازدید رئیس جمهور از غرفه تربت حیدریه در نمایشگاه بین المللی گردشگری

رییس انجمن سینمای جوان ایران: از فیلمسازان جوان شهرستانی حمایت می کنم

نایب قهرمانی تیم پومسه بانوان تربت حیدریه درلیگ دسته اول استان

شهرداری تربت حیدریه به کارشناسی که موزائیک های پیاده روها را انتخاب کرده جایزه بدهد!! + جوابیه شهرداری

48 دوربین نظارتی و ثبت تخلف در تربت‌حیدریه فعال است

دومین جشنواره مطبوعات خراسان رضوی برای بار دوم تمدید شد

ارائهٔ بیش از 4هزار خدمت بهداشتی درمانی در برف و سرما توسط دانشگاه علوم پزشکی تربت حیدریه

اسکان بیش از 100 مسافر گرفتار در برف در بخش رخ تربت حیدریه

نماینده تربت حیدریه: با وجود همه مشکلات میزان صادرات نفت ما به 41 میلیارد دلار رسیده

بارش بیشترین میزان برف در شاهین علیا زاوه و کدکن تربت حیدریه

220 پروژه برق رسانی در تربت حیدریه به بهره برداری رسید

وقوع کولاک، تردد در محور تربت‌حیدریه به مشهد را با مشکل مواجه نموده

بهره برداری از 40 طرح با اعتبار بیش از 583 میلیارد ریال در مه‌ولات

محمد الهی هنرپیشه خراسانی: مشکل سینمای ایران ضعف در انتخاب سوژه‌است

مسابقات کشوری ووشو به میزبانی تربت حیدریه برگزار می شود

با توجه به بارش برف در محور تربت حیدریه - مشهد، با احتیاط رانندگی کنید

هشدار دانشمندان: بشر برای برخورد سیارکی ویرانگر با زمین در سال 2182 آماده شود

فرماندار تربت حیدریه: دستاوردهای نظام اسلامی مورد هدف دشمن قرار گرفته است

گازگرفتگی پنج نفر در تربت حیدریه/ خراسان رضوی در صدر مسمومیت های گازی

برگزاری نخستین جشنواره بومی محلی آش پولانی روستای صنوبر تربت حیدریه

معمای باستان‌شناسی: پیکر اسکندر مقدونی را کوسه خورده یا زیر خیابا‌ن‌های اسکندریه دفن شده است؟

امام جمعه تربت حیدریه: شهدا می‌دانستند دشمن خیرخواه ما نیست

کسب مقام سوم جشنواره عکاسی به رنگ انار توسط هنرمند عکاس تربت حیدریه

برگزاری دوره های خودمراقبتی بانوان در تربت‌حیدریه

فرماندار تربت حیدریه: فرهنگی بودن و مردمی بودن از شاخصهای مهم انقلاب اسلامی ایران است

ظریف: جیغ زدن شجاعت نمی‌خواهد بلکه توافق کردن شجاعت می‌خواهد

سرنوشت دانش آموزان در گرو تعیین تکلیف سریع وضعیت دبیرستان رازی تربت حیدریه

خراسان رضوی و یزد استانهای برتر کشور در زمینه تهیه دانشنامه دفاع مقدس

تجهیز انبار استراتژیک داروی تربت‌حیدریه با هزینه 10 میلیار تومان

9 پروژه جهاد کشاورزی تربت حیدریه در دهه فجر افتتاح و بهره برداری می رسد

بحران کنونی آموزش و پرورش، بحران منابع انسانی در طراز انقلاب اسلامی

تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس: افرادی خودسرانه با تنش آفرینی اعلان جنگ می‌کنند

فرماندار تربت حیدریه: برنامه شهر الکترونیک شهرستان آغاز شده است

هشتمین هفته فیلم و عکس تربت‌حیدریه آغاز شد

تندیس دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی در ورودی شهر کدکن نصب شد

قهرمانی تیم فوتسال ناشنوایان تربت حیدریه در رقابت های منطقه شمال شرق کشور

انقلاب اسلامی ایران تنها انقلابی است که بدون گلوله به پیروزی رسید

اولین فرماندار زن خراسان رضوی در شهرستان مه ولات منصوب شد

تمدید مهلت ارسال آثار به دومین جشنواره مطبوعات خراسان رضوی

معدوم سازی 5 تن موادغذایی تاریخ گذَشته در تربت حیدریه

تصاویر: «عروس آبی»

برگزاری جشنواره گردشگری خوراکی‌های بومی و محلی در تربت‌حیدریه

عجیب‌ترین ابزارهای جاسوسی در دوران جنگ سرد؛ از «رژ لب» تا «مدفوع سگ»

حرکت کاروان دوچرخه‌سواری پویش 2 درجه کمتر وزارت نفت از تربت‌حیریه

رهبر معظم انقلاب: انسان وقتی طرف مقابل خود را شناخت، ممکن است معامله کند، اما می‌داند چه باید بکند

تنها 10 درصد ازهزینه نگهداری راه‌های اصلی و فرعی تربت حیدریه محقق می‌شود

بهره برداری از 170 نیروگاه خانگی کمیته امداد در تربت حیدریه

نصب و راه اندازی 6 دوربین ثبت تخلف جدید در معابرتربت حیدریه

ساماندهی کمک‌های مردمی مانع موازی‌کاری موسسات خیریه می شود

کمبوجیه کیست؟