بزرگنمایی:

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir

نوید تربت- سالارمقدم- در پی خشکسالی های چند سال اخیر و کاهش شدید آب رودخانه دائمی حصار تربت حیدریه،به همت عده ای از اهالی دلسوز حصار، همایشی تحت عنوان«همایش نجات رودخانه و طبیعت زیبای روستای حصار» با حضور رئیس دانشگاه تربت حیدریه،رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری،معاون آب منطقه ای ،بخشدار بایگ ، جمعی از مسؤلین محلی برگزار شد.

به گزارش نوید تربت، رئیس دانشگاه دولتی تربت حیدریه که خود از اساتید گروه مهندسی آب است با اشاره به اینکه بحث اصلی، بحث کم آبی یا کمیابی هست گفت: خشکسالی قبلا هم وجود داشته ولی اثرات آن کمتر بوده است.

دکتر خاشعی سیوکی افزود:عوامل موثر بر کم آبی به دو دسته تقسیم می‌شود یا طبیعی است و یا دلایل انسانی دارد. مهمترین عوامل طبیعی تغییرات اقلیمی است که نمی شود بی‌خیالش شد چراکه آمار نشان میدهد دمای کره زمین رو به افزایش است.

وی ادامه داد: ما در کمربند 36 درجه کره زمین هستیم وتغییر اقلیم نشان میدهد که مقداری کاهش بارندگی داریم یعنی در 40 سال و 50 سال آینده میزان بارندگی مقداری کاهش پیدا میکند ولی افزایش دما معنا دار است.

خاشعی با اشاره به اینکه اینجوری نبوده که هیچگاه خشکسالی نداشته ایم.گفت: افزایش دما و کاهش بارندگی در گذشته هم وجود داشته ، حتی در 50 سال گذشته ما خشکسالی‌هایی داشتیم که در همین تربت حیدریه مردم کشاورزی را رها کردند و برای کار به کورهای آجر پزی تهران رفتند.

وی ادامه داد در مقابل در سال کرونا ، اینقدر باران آمد که از همین کال داخل شهر تا مرداد ماه آب می آمد پس ما ترسالی هم داشتیم و خواهیم داشت،مهم این است که مدیریت ما بگونه اید باید باشد که در سالهای پر بارش آب را برای سالهای خشکسالی حفظ کنیم.

دکتر خاشعی با اشاره به نوشته پروفسور علیزاده که «طبیعت مادر زیبا و مهربانیست ولی اگر به او خیانت شود بسیار طغیانگر است» گفت: وضعیت فعلی نشانگر خیانت ما به طبیعت است، رودخانه ها را که در واقع خانه رود است تصرف می کنیم بعد که سیل آمد و همه چیز را خراب کرد از زمین و زمان به جز خودمان شاکی می شویم.

آب خوانداری راه حل مقابله با هدر رفتن آب

رئیس دانشگاه تربت حیدریه گفت: نیشابور خیلی شبیه حصار است، از حاشیه کوه‌های بینالود چشمه‌هایی خیلی پر آب جاری می شود و باغهای سیب و هلو را آبیاری کرده و  دشت نیشابور را سیراب نگه می دارد و این کار امکان پذیر نیست مگر با اجرای آب خوانداری که در حصار هم می تواند به شرط اجرای صحیح مؤثر باشد.

دکتر خاشعی دو دلیل دیگر به غیر از خشکسالی برای کاهش آب رودخانه حصار ذکر کرد؛یکی توسعه و افزایش باغات و دیگری تجاوز به حریم رودخانه.

راهکارهای نجات رودخانه

وی گفت: بهترین راه نجات طبیعت زیبای حصار سازگاری با کم آبی است و این کار امکان پذیر نیست مگر اینکه مدیریت آن به دست خود مردم که دلسوز هستند باشد نه دولت.

خاشعی افزود: حصار را اکنون بعنوان یک روستای گردشگری میشناسند و انتظار است که تمام مردم منطقه سالی یک یا دوبار برای گردشگری با خانواده‌شان به حصار بیایند. پس روی این قضیه باید خیلی تمرکز کرد

وی ادامه داد: راهکاری که برای سازگاری با کم آبی داریم این است که در سال پر بارش آب را برای سال کم آبی ذخیره کنیم تا نیاز نباشد دغدغه داشته باشیم

خاشعی گفت: راهکارهای سازگاری با کم آبی تولید آب نیست،یعنی به این فکر نباشید که آب جدید تولید کنیم چون وقتی آب جدید تولید کنید دو سه سال دوام می آورید بعدش دوباره برمیگردید سر همین خانه اول.

مدیر گروه آب دانشگاه، دیگر راهکارهای علمی برای مناطق کوهستانی در تغذیه چشمه‌ها و قنات ها را به سه دسته بلند مدت؛ استفاده از روشهای بومی و تجربیات قدیمی پدران و مادران،میان مدت؛ احداث سدهای زیرزمینی،چراکه شیب یک بازه یا یک دره به گونه‌ای هست که میشود آب را موقتا در زیر زمین به مدت یک سال نگه داشت و با سرریز آن نیز پایین دست ها را آبیاری می کند.

وی راهکارکوتاه مدت را جلوگیری از توسعه باغات منطقه حتی به اندازه یک متر مربع توسط دهیاری و شورا دانست.

خاشعی در پایان گفت:من به عنوان رئیس دانشگاه وگروه آموزشی آبخیزداری برای رفع مشکل همراه شما اهالی حصار هستم.

آب خیزداری تنها امید برای کاهش تنش های خشکسالی است

مدیر منابع طبیعی و آبخیزداری تربت حیدریه نیز در این همایش با ذکر اینکه، حصار را وقتی در اینترنت سرچ میکنیم با دو چیز معرفی می شود، یکی بهشت گمشده و دیگری رودخانه پرآبش، گفت: بسیار متاسفم از اینکه این منطقه ییلاقی زیبا به این روز افتاده که ما الان مشکل آب داریم.

عبدالله زاده افزود: متاسفانه در بخش بایگ فقط یک سازه آبخیزداری آنهم هم به صورت نیمه کاره درحوزه حصارداریم که  ظاهراً یک سنگ ملاتی نیمه کاره هست که دو سال پیش اعتباری به آن اختصاص دادند و رها شده و فعلاً با سیلابی که آمده مقداری از آن تخریب شده است.

وی با ذکر اینکه هنوز فرصت نکردم این سازه را بزدید کنم، گفت: ولی آب خیزداری تنها امید برای کاهش تنش های خشکسالی است.

عبدالله زاده افزود:در حوزه حصار که حوزه مهمی هم هست در نشستی که به اتفاق نماینده و فرماندار در تهران به رئیس سازمان منابع طبیعی داشتیم،یکی از پیشنهادات اصلیمان حوزه حصار بود که انشالله امسال بحث مطالعاتش انجام خواهد شد و در خصوص سازه‌های آبخیز داریم 100% اعتبارات دیده خواهد شد اما در روش اجرا من هم موافقم که اگر به دست خود مردم باشد خیلی بهتر انجام خواهد شد  و مثمر ثمرتر است.

وی ادامه داد: برای همین بند سنگ ملات حصار،امسال از اعتبارات ملی برایش تخصیص خواهیم داد و اعتبار خواهیم گذاشت تا تکمیل شود.

مدیر منابع طبیعی تربت حیدریه گفت:خوشحالم که این همایش امروز برگزار شد، خیلی میتوند موثر باشد هفته آینده در خدمت نمایندگان منتخب شما خواهیم بود تا اولین گام رو برداریم.

زنگ خطر خالی شدن روستاهای بخش بایگ

بخشدار بایگ در همایش نجات رودخانه حصار گفت: ما در شهر بایگ و بقیه روستاهای بخش حتی با مشکل آب شرب مواجه هستیم و شاهدیم که کارمندان آبفا باهمراهی و همکاری شورا و دهیاری دارند آب شرب را به هر زحمتی که هست تامین می کنند.

 عیدی افزود: زنگ خطر را برای خالی شدن روستاهای بخش به صدا در می‌آوریم.

وی ادامه داد:الانم تو همین شرایط تو منطقه ما اگر دوتا سیل بیاید باز بهتر از اینکه اصلاً بارندگی نباشد، چون بالاخره همین پوشش گیاهی را احیا خواهد کرد.

بخشدار بایگ ضمن انتقاد از بهانه جویی های آب منطقه ای گفت: شما چرا همان قانونی را که در طرقبه و شاندیز اجازه می دهد روی رودخانه پل چوبی بزنند و میز و صندلی گذاشته و کسب درآمد کنند اجازه نمی دهید در حصار و رودمعجن به بهانه تنگ شده دهانه رودخانه اجرا کنند؟

وی در پایان آمادگی بخشداری را از طرحهای آبخیزداری مشارکتی اعلام نمود.

در حاشیه همایش:

- در اقدامی جالب تعداد 10 بطری به نشانه وضعیت فعلی قنات ها و چشمه های حصار روی میز بالای جایگاه گذاشته شده بود که به جز دو مورد که بین 40 تا 20 درصد آب داشتند بقیه دارای خاک خشک بودند.

- در انتقاد از گردشگرانی که میوه های باغات را بدون اجازه صاحبانشان می چینند و موجب شکستن شاخ و برگ درختان می شوند نمایش چند دقیقای طنزی اجرا شد.

- در پایان با رای گیری 5 نفر از اهالی حصار برای پیگیری مشکلات مطرح شده انتخاب شدند.