بزرگنمایی:

پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir

سیدجعفرعلمداران - عطار جزو پرکارترین شاعران ادب پارسی است. حدود 50 سال از عمر فعال خود را به فعالیت ادبی و عرفانی می گذراند.

او سه جنبه و سه قطب شریعت و طریقت و ایرانیت را که در مواردی با هم در تعارض هستند را در کنار هم قرار داده و آینه تمام نمای تاریخ ایران در اواخر سلجوقیان و قسمتی از خوارزم شاهیان و حمله مغول را بیان می نماید. در واقع عطار شهید عرفان و اندیشه ایران است. او نماینده جمود و روشن بینی است.( دو جریان متعارض یا دوره پیش از تحول و دوره تحول عرفانی ) عطار نماینده تفکر عرفانی ایرانی است .

تفکر عرفانی ایرانی چیست؟

 مهم ترین بدنه فکری ایرانی اندیشیده تفکرعرفانی است، ایرانی پیش از اسلام به عرفان می اندیشیده و با ابزار مذهبی آن زمان اقناع می شده. زمانی که ناهمواری ها و نارسایی ها و شکست هایش فزونی می گیرد از چاره جویی زمینی ها فراتر می رود و برای رسیدن به آرامش به طرف بالا سیر می کند.

خشکی مقولات شرعی با روح آریایی او سازگار نبوده از طرفی از دین هم نمی‌توانسته دست بردارد بنابراین مقولات شرع را در جام عرفان می ریزد تا شراب گوارا به دست آورد.

 شوربختانه گاهی همین تفکر ناب به نوعی درون نگری منحط ختم می شود و او را از آرمان خواهی انسانی دور می سازد. این دو شخصیتی شدن در وجه انحطاطی خود بارها به ایران و ایرانی لطمه جبران ناپذیری زده است. در روابط اجتماعی و خانوادگی دروغ و کژی و تملق و چاپلوسی و ریاکاری ... از پیامدهای درونگرایی منحط می‌باشد.

 اما عطار معلم و نماینده درونگرایی ایرانی عرفانی ناب است.

عشق محور فکری عطار

 مورد دیگر در مورد عطار ((عشق)) است. عشق محور فکری عطار است. معشوق نزد او ناپیدای نیافتنی است با آنکه در فرهنگ اسلامی غرق است از فرهنگ ناب پیش از اسلام دور و بیگانه نیست. نگرشی مرکب از شریعت و طریقت و ایرانیت را ارائه می دهد، نفس را به افراسیاب و انسان را به بیژن تشبیه می کند، بیژنی که در چاه افراسیاب گرفتار تن است و رستم تهمتن ابرمرد شاهنامه نجات بخش عرفانی اوست.

ترا افراسیاب نفس ناگاه

چو بیژن کرد زندانی در این چاه

ولی اکوان دیو آمد بجنگت

نهاد او بر سر این چاه سنگت

چنان سنگی که مردان جهان را

نباشد زور جنبانیدن آن را

ترا پس رستمی باید در این راه

که این سنگ گران برگیرد از چاه

ترا زین چاه ظلمانی بر آرد

بخلوتگاه روحانی در آرد

امید که ارزش این گنجینه های ایران وعرفان را بدانیم.