مصطفی اسدی، امروز 2 دی‌ماه، در نشست خبری به مناسبت هفته سوادآموزی که در دفتر معاونت سوادآموزی برگزار شد، اظهار کرد: تعلیم و تربیت و آموزش و یادگیری فرصت‌هایی هستند که ما برای زدودن نقیصه بزرگ بی‌سوادی در اختیار داریم. بی‌سوادی در مجموعه فعالیت‌هایی که حوزه فرهنگی ما دارد، یکی از نقیصه‌هایی است که به قول مقام معظم رهبری باید از چهره ایران زدوده شود. ما دعوت انبیاء و اولیای الهی را برای کسب علم و معرفت داریم، اما آنچه شایسته آن هستیم، تا کنون فراهم نشده است.

وی با بیان اینکه «در عرصه‌های فرهنگی استان حرکت‌ها و تلاش‌های حوزه سوادآموزی فوق‌العاده سازنده است»، عنوان کرد: ما توانستیم به سمت توانمندسازی از جمله توانمندسازی بانوان حرکت کنیم و گام‌های بلند و عظیمی در عدالت آموزشی و جنسیتی برداریم. ما کشوری با قدمت چند هزارساله در حوزه علم و تولید آن هستیم و پس از ورود اسلام به ایران، ایرانیان اولین گروهی بودند که اسلام را پذیرفتند و تلاش زیادی انجام دادند. برای کشور ما شایسته نیست که در آمار یونسکو جزو کشورهای دارای بی‌سواد ثبت شود. باید تلاش کنیم افرادی که از تحصیل باز ماندند را به سواد دعوت کنیم تا بتوانیم این ننگ را از چهره کشور بزداییم.

اسدی بیان کرد: در نشست خبری سال گذشته قول‌هایی دادم. یکی از قول‌های سال گذشته این بود که بتوانیم اختلاف‌های جنسیتی و اختلاف سواد بین زن و مرد را کاهش دهیم که این اختلاف در استان از مرز 4 یا 5 درصد به 1.5 درصد نزدیک شده، در حالی که میانگین کشوری 2.7 درصد است. اختلاف باسوادی شهر و روستا از 6 درصد به 4.5 درصد تقلیل یافته، در حالی که میانگین کشور 7.1 درصد است.

97.2 درصد زنان و 98.7 درصد مردان در استان باسواد هستند

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی افزود: درصد باسوادی زنان استان به مرز 97.2 درصد و درصد باسوادی مردان به 98.7 درصد رسیده که میانگین بسیار بالایی است. انتظار داریم در سال تحصیلی 98-99 از مرزهای 98 درصد در میانگین استان عبور کنیم. سال گذشته به 97.3 درصد باسوادی رسیدیم که رکورد بالایی بوده و بالاتر از میانگین کشوری قرار دارد.

وی ادامه داد: آمار ما نسبت به سال 95 که آخرین سرشماری بود، 2.8 درصد افزایش یافته است. باسوادان شهری 98.3 و باسوادان روستایی 93.8 درصد هستند که رکورد بسیار بالایی است. توفیقات زیادی داشتیم. سال گذشته بیان کردیم که باید در سال 97- 98 به 100 مرکز یادگیری برسیم که این اتفاق رخ داد و 101 مرکز یادگیری در استان به ثبت رسیده و مشغول فعالیت است که یک چهارم آمار مراکز یادگیری کشور را در برمی‌گیرد.

اسدی بیان کرد: ما رتبه اول در بین شوراهای پشتیبانی سوادآموزی کشور، رتبه اول به لحاظ تعداد مصوبات اجرایی شورای پشتیبانی و رتبه دوم در تحت پوشش قرار دادن بی‌سوادان 10 تا 19 سال را کسب کردیم. توانستیم در شتاب‌بخشی و کیفیت‌بخشی در صدر کشور قرار بگیریم به لحاظ اینکه تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری‌های استان از جمله شهرداری مشهد به عنوان وقف سواد امضا کردیم تا امسال و سال آینده 14 هزار و 500 نفر از بی‌سوادان را تحت پوشش قرار دهیم و در سال 1400، مشهد بدون بی‌سواد را جشن بگیریم.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی اضافه کرد: در بحث تلفیق مهارت‌های سوادآموزی در ICDL رتبه برتر کشور را در سال گذشته داشتیم و 400 نفر از بی‌سوادان و نوسوادان در سال گذشته این آموزش را دریافت کردند که در تحکیم و بقای سواد آن‌ها نقش مهمی دارد. همین مهارت باعث شد که ایران در سال 2019 به عنوان کشور برتر در حوزه مهارت‌ها در سطح جهان معرفی شود و ریاست سازمان در مرکز یونسکو در شهر پاریس جایزه ایران را دریافت کرد.

ثبت نام 2026 نفر از اتباع خارجی برای سوادآموزی

وی در خصوص شاخص‌ها و برنامه‌های عملیاتی، گفت: یکی از مباحث، سوادآموزی عشایر و بی‌سوادان حوزه نوار مرزی است. نوار مرزی طرح جدیدی بود که به وزارتخانه اعلام کردیم و آنها پذیرفتند، امیدواریم در قالب این طرح بی‌سوادان عشایر و نوار مرزی را جذب کرده و برنامه‌های سوادآموزی را پیاده‌سازی کنیم. دوره‌هایی در عدالت آموزشی برای اتباع خارجی داریم. سالانه چند هزار نفر تحت پوشش قرار خواهند گرفت. امسال 2026 نفر از اتباع خارجی را ثبت نام کردیم و امیدواریم به 3 هزار نفر ثبت نام در دوره سواد برسد. در دوره انتقال هم توانستیم 543 نفر را در دوره انتقال ثبت کنیم.

اسدی با اشاره به استخدام نیروهای نهضتی، تصریح کرد: نیروهای نهضتی دو دسته هستند، یک دسته آموزش‌یاران که مانعی ندارند و طبق تبصره 10 ماده 17 جذب می‌شوند، گروه دوم نیز آموزش‌دهندگان قبل از سال 92 هستند که باید دو دوره قبل از سال 92، از سال 79 تا 92 داشته باشند، یعنی دو دوره مستمر که از دو سوادآموز بیشتر باشد. آیین‌نامه آماده شده و امیدواریم این دسته مشمول تبصره 10 ماده 17 شده و برای آنها آزمون برگزار شود و برای غیر آزمونی برگزار نمی‌شود.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی خاطرنشان کرد: گروه دیگر به عنوان‌تک‌دوره‌ای‌ها را امسال‌ جذب کردیم، این گروه کسانی بودند که بنابر دستور فعلا جاری هستند، قبل از سال 92 یک دوره داشتند اما اکنون نیز در حال تدریس هستند. این افراد را به عنوان تک‌دوره‌ای و حق‌التدریس در سال جاری جذب کردیم و این گروه مشمول آزمون‌ نخواهند بود. آزمون استخدامی تنها برای افرادی که قبل سال 92 دو دوره داشتند، امکان‌پذیر خواهد بود و تا پایان سال تکلیف آنها مشخص خواهد شد.

وی در خصوص برنامه‌های هفته سوادآموزی، گفت: افتتاح نمایشگاه توانمندی‌های مراکز یادگیری روز شنبه با حضور وزیر آموزش و پرورش انجام شد. وزیر آموزش و پرورش در مدتی که مشغول شدند، دو نوبت در برنامه‌های ما شرکت داشتند. امروز صبح نیز غبارروبی مزار شهدا را داشتیم که انجام شد. جلسه شورای پشتیبانی استان با حضور استاندار هفته آینده برگزار خواهد شد و جلسه شورای پشتیبانی مشهد و شهرستان‌ها نیز طی یکی دو روز در حال انجام است. همایش آموزش‌دهندگان و جشنواره الگوهای برتر تدریس را پنجشنبه خواهیم داشت. برنامه‌های صداوسیما نیز طی چند روز برگزار می‌شود و تقدیر از پیشکسوتان حوزه سوادآموزی روز شنبه بعدازظهر انجام خواهد شد.

دولت 28 میلیارد تومان برای برنامه‌های سوادآموزی استان در نظر گرفته است

اسدی با بیان اینکه در سال جاری دولت با وجود تمام تنگناها و مضیقه‌های مالی بیش از 28 میلیارد تومان برای برنامه‌های سوادآموزی استان در نظر گرفته است، عنوان کرد: تفاهم‌نامه آن را امضا کردیم. این میزان برای افرادی است که بتوانند بی‌سوادانی که جذب کردند را کلاس‌گذاری کنند و در صورت قبولی در آزمون بین 750 تا 900 هزار نفر به ازای هر نفر بی‌سواد که باسواد می‌شوند، پرداخت خواهد شد.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی بیان کرد: در خصوص تلفیق مهارت‌ها، مراکز یادگیری و یاددهی داریم که دو فعالیت انجام می‌دهد، یکی آموزش‌های نظری و دیگری آموزش‌های فنی و حرفه‌ای است. در آموزش‌های فنی و حرفه‌ای 40 مهارت را آموزش می‌بینند. مدت زمان آموزش در دوره سواد بین 4 تا 4.5 ماه و در دوره انتقال 6 ماه است. این مراکز در طول سال فعال هستند. برای دوره‌های مهارتی با سازمان فنی و حرفه‌ای قرارداد امضا کردیم. این افراد بعد از آموزش فنی و حرفه‌ای دارای گواهینامه می‌شوند و می‌توانند بر اساس تبصره 14 اشتغال از وام‌های خوداشتغالی از 3 تا چند میلیون تومان بهره‌مند شوند.

بیش از 102 هزار بی‌سواد در استان داریم

وی در خصوص آمار بی‌سوادان در استان، خاطرنشان کرد: سال 95 خراسان 156 هزار بی‌سواد داشت که سالانه 30 هزار نفر سهمیه داریم و اگر حدود 17 تا 18 هزار نفر قبولی را کسر کنیم، اکنون به مرز 102 تا 103 هزار نفر در استان رسیده‌ایم. ‌آمار امسال حدود 20 هزار و 100 نفر تا امروز است که تا پایان دی ماه مجاز به جذب هستیم و می‌توانیم 5 تا 6 هزار نفر را جذب کنیم. سه شهر مشهد، نیشابور و سبزوار ما که مهاجرپذیر هستند و اغلب در حاشیه شهر ساکن می‌شوند، آمار سیال دارند.

اسدی افزود: طرح شتاب‌بخشی هم داریم که مجاز هستیم 14 هزار و 500 نفر را امسال با همکاری شهرداری در این طرح جذب کنیم. این کار از طریق سمن‌ها یا افرادی که خود را معرفی می‌کنند، انجام می‌شود. با بسیج مستضعفین نیز قرارداد و تفاهم‌نامه‌ای امضا خواهیم کرد که پایگاه‌های بسیج نسبت به جذب بی‌سوادان اقدام کنند. اگر این 14 هزار و 500 نفر جذب شوند، آمار جذب بی‌سواد ما به 70 هزار نفر در استان خواهد رسید. شاید تا سال 1400 در خراسان آمار اندکی از بی‌سوادی داشته باشیم.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی ادامه داد: طبق آمار سال 95، 29 هزار بی‌سواد در مشهد داریم. تا 49 سال را می‌‎توانیم جذب کنیم اما از سال 95 تعدادی وارد 50 سال شدند که از شمول ما خارج می‌شوند که شاید حدود 2 تا 3 هزار نفر باشند. ضریب جذب پایه اول ابتدایی 98.3 درصد است که 1.7 درصد افرادی هستندکه موفق نمی‌شوند در پایه اول ثبت نام کنند، این افراد وقتی به 10 سال می‌رسند به سوادآموزی می‌آیند. معاونت آموزش ابتدایی به شدت دنبال جذب این بازماندگان از تحصیل هستند، هرچه توفیقات آنها بیشتر شود، تعداد بی‌سواد کمتری به ما ملحق می‌شوند.

وی در خصوص طرح وقف سواد، گفت: تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری در خصوص این طرح انجام و از سال گذشته شروع شد تا مشهد 1400، مشهد بدون بی‌سواد باشد. ریاست شورای شهر و شهردار از این طرح استقبال کردند که منجر به تفاهم‌نامه‌ای در شهریور شد تا اجازه دهیم که مردم علاقه‌مند نیز از امکانات مالی به سوادآموزی کمک کنند.

اسدی اضافه کرد: بنا شد که طی دو سال شهرداری مشهد 6 میلیارد تومان در سوادآموزی هزینه کند که بخشی پس از اتمام دوره به مبلغ 175 هزار تومان به صورت نقدی و مابقی به افرادی که در جذب بی‌سواد شرکت داشتند، پرداخت خواهد شد. این عمل شورای شهر و شهرداری الگویی برای کشور شد و در سطح کسور بسیاری از شهرداری‌ها و شوراهای شهر این الگو را گرفتند و در حال انعقاد قرارداد هستند.

امنیت اجتماعی با توسعه سوادآموزی افزایش می‌یابد

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش خراسان رضوی با اشاره به اینکه هرچه سواد بالاتر باشد، جرایم و خشونت‌ها کمتر خواهد بود، تصریح کرد: در مراکز اصلاح و تربیت ما غالب افرادی که بازداشت و تحت تعلیم و تربیت سازمان زندان‌ها بوده، بی‌سواد مطلق یا کم‌سواد هستند. با توسعه و گسترش سوادآموزی، امنیت اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.

وی بیان کرد: از فردا در بیلبوردهای سطح شهر چگونگی ثبت نام اطلاع‌رسانی خواهد شد.