بزرگنمایی:
متاسفانه تحقیق در باب مسجد عماد کار بسیار دشواری است زیرا در این خصوص تاکنون تحقیق دانشگاهی یک دست و کاملی صورت نگرفته
پایگاه خبری نوید تربت: http://www.navidtorbat.ir
علیرضا حسینی مقدم: از مجموع 363 باب مسجد شهرستان تربتحیدریه، دست کم 20 باب مسجد آن دارای قدمت بسیار زیادی هستند و در این بین عمارت عماد این خطه از جمله مسجدهای تاریخی است که در خصوص آن حرف و حدیثها زیاد، اما اسناد تاریخی بسیار نادر است و برآنیم تا از این معمای بزرگ تا حد توان رازگشایی کنیم.
پیش درآمد:
متاسفانه تحقیق در باب مسجد عماد کار بسیار دشواری است زیرا در این خصوص تاکنون تحقیق دانشگاهی یک دست و کاملی صورت نگرفته و لذا از حیث مطالعات کتابخانهای، راه به جایی نبردیم.
گواه این ادعا از یک سو تحقیق نگارنده از منابع دانشگاهی و از سوی دیگر فراخوان موتور جستجوگر گوگل در تیرماه امسال است که از ایرانیان خواسته بود تا پایان شهریور امسال عکس یا فیلم از مناطق مورد نظر این موتور جستجوگر را برایش ارسال کنند که در لیست درخواستی گوگل در بخش استان خراسان رضوی، مسجد عماد شهرستان تربتحیدریه، جایگاه نخست را داشت.
بنابراین بخش غالب این بولتن فرهنگی، با محوریت تاریخ شفاهی تهیه و لذا در طول بیان واگویههای متعدد، مشخص میشود مطالب ایراد شده، در برخی جاها ضد و نقیض نیز میباشند.
البته هستند افراد سپید موی تربتحیدریه که اکنون در قید حیات میباشند، اما به دلیلی چون آلزایمر و کرونا در منزل زیر مراقبت پزشکی قرار دارند و یا به دلایل شخصی حاضر به انجام مصاحبه نشدند.
حتی برخی افراد هم که در این بولتن فرهنگی مورد مصاحبه قرار گرفتند، متاسفانه بنا به دلایل شخصی، حاضر نشدند از این بنای مهم و مبهم تاریخی رازگشایی کنند یا در برخی قسمتها حقایق را برای ثبت در تاریخ و نسل آینده ابراز کنند اما تاکید داشتند بنا به مصلحتهایی فعلا نباید تمام مطالب موجود در فایل صوتی بیاناتشان، منتشر شود.
اهمیت این موضوع زمانی بیشتر مشخص میشود که خوانندگان این گزارش بدانند در پیوند با مسجد عماد تربتحیدریه حرف و حدیث و شایعههای زیادی رایج است که ابتدا به ساکن شایسته است این حرف و حدیثهای کف خیابانی مطرح شوند.
مسجد عماد پاتوق سناتورهای عهد پهلوی دوم
با وجودی که مسجد نخستین پایگاه مردمی برای شروع حرکتها و مبارزههای انقلابی مردم ایران در سال 57 میباشد و ایرنا گزارشی با نام کارکرد انقلابی مساجد تربتحیدریه در انقلاب سال 57 منتشر کرده است، اما بعد پیروزی انقلاب اسلامی مسجد عماد دچار یک "قهر تاریخی" و "بیمهری از سوی مردم" این خطه قرار گرفت و به عبارت بهتر مسجد عماد بیش از چهار دهه است که "طلسم" شده و به قول امام جمعه تربتحیدریه "هر کار کردیم نشد که بشود" که در جای خوش گفته خواهد آمد.
بر اساس واگویههای کف خیابانی، جایی که محل آیند و روند سناتورهایی باشد که نه اهل نماز هستند و نیز اهل شرب خمر هم میباشند، این مکان محلی مناسبی برای اقامه نماز نیست.
دومین نکتهای که در پیوند با مسجد عماد مطرح است، غصبی بودن ملک آن و لذا طبق نظر فقیهان نماز در ملک غصبی باطل است.
سومین و آخرین نکتهای که در پیوند با مسجد عماد مطرح میباشد، آن است که بعد درگشت سناتور عماد چون مسجد به حال خود رها شد، همچون دیگر اماکن فاقد مالک به محلی برای تجمع معتادان و انجام دیگر امور غیراخلاقی تبدیل شد.
واگویههای افرادی که گفتند اما خواستند نامشان فاش نشود
یک روحانی و مدرس حوزه علمیه تربت حیدریه که خواست تا نامش فاش نشود به خبرنگار ایرنا گفت: در زمان حیات شیخ عبدالرضا تربتی بانی مسجد عماد، روحانی عالم سرشناس دیگری به نام صدرالعلما بود که این 2 با هم اختلاف داشتند و لذا زمانی که صدرالعلما اقدام به ساخت مسجد صدر کرد، شیخ عبدالرضا نیز مقابل آن مسجد، اقدام به ساخت مسجد عماد کرد.
وی افزود: اما اینکه امروز میبینیم مردم برای انجام امور دینی خود به مسجد صدر میروند، شائبه غصبی بودن ملک مسجد عماد است و آنچه این نظر را تقویت میکند، "تنها" به واسطه آن است که عماد یک سناتور بوده و به واسطه قدرت سیاسی که داشته، قادر به غصب نیز بودهاست.
یکی از جوانان بسیجی که زمانی در عملیات مرمت و احیای مسجد عماد فعالیت داشت نیز به خبرنگار ایرنا گفت: روزی که وارد میدان عمل شدیم، برای اسم و رسم و کسب شهرت نبود و تنها برای حفظ و گسترش ارزشهای انقلاب و آرمان شهدا بود.
وی که خواست تا نامش فاش نشود افزود: از این که امروز کنار زده شدیم، ناراحت نیستم اما ای کاش میآمدند و خودشان مسجد را فعال میکردند و الان امروز متاسفانه مسجد به حال خود رها شدهاست.
معرفی مسجد عماد
بر اساس تحقیقات میدانی و تاریخ شفاهی و البته مطالب مستند دانشگاهی، مسجد عماد در اواخر دوره قاجاریه ساخته شده و به تاریخ 5 تیر 1384 با شماره ثبت11921 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران، به ثبت رسیدهاست.
مسجد در ضلع شرقی خیابان فرمانداری، روبری دارایی، کنار مجتمع تجاری زعفرانیه و در محدوده بافت قدیم شهر واقع است.
در پیوند با تاریخچه مسجد عماد تربتحیدریه، مدرس تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران دانشگاههای تربتحیدریه و پژوهشگر و محقق تاریخ محلی این خطه به خبرنگار ایرنا گفت: "حاج شیخ عبدالرضا مجتهد تربتی" بانی اصلی این مسجد فرزند "شیخ عبدالجواد کدکنی قاضی شرع در دوره قاجاریه" بود.
آرزو علومیبایگی افزود: وی از علما و روحانیون بنام شهر تربتحیدریه و در حوزه علمیه مشهد نیز فرد نام آشنایی بود و ازدواجش با دختر آیتالله قاضیزاده بزرگ به شهرت او افزود.
وی همچنین گفت: فرزند او سناتور عمادالدین تربتی (1368 - 1278) که در میان مردم تربتحیدریه به "آقای عماد" معروف بود، در مشهد به شغل وکالت در آستان قدس رضوی مشغول و تا سال 1322 در میان رییسان و بزرگان مشهد جای داشت و از آنجا که فردی پر تلاش در این عرصه بود، با استناد به سند شماره 117280 مرکز پژوهشهای آستان قدس رضوی از پهلوی دوم نشان لیاقت درجه پنجم دریافت کرد.
این دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد رشته تاریخ فرهنگ و تمدن ملل اسلامی در ادامه گفت: عماد در اسفند 1322 با توجه به شهرت و اعتباری که در مشهد و تربتحیدریه داشت، از طرف مردم تربتحیدریه کاندیدای نماینده دوره چهاردهم مجلس شورای ملی شد و به پشتوانه حاج شیخ عباسعلی تربتی و با آراء مردم انتخاب شد.
وی افزود: عماد مردی خوشاخلاق، مردمی و علاقمند به زادگاهش و از جمله نمایندگانی بود که به عنوان سناتور بیشترین حضور را در مجلس شورای ملی و سنا داشت طوری که از 6 اسفند 1322 تا 19 اردیبهشت 1340 که مجلس به دستور محمدرضا پهلوی منحل شد، به مدت 18 سال یعنی در هفت دوره چهاردهم تا بیستم، به عنوان نماینده مردم تربتحیدریه در مجلس شورای ملی حضور فعال داشت و همچنین به عنوان سناتور دورههای چهارم، پنجم، ششم و هفتم نیز از مشهد به مجلس سنا راه یافت و حتی مدتی نیز ریاست مجلس سنا را بر عهده داشت.
علومیبایگی در معرفی شخصیت عماد تربتی نیز گفت: وی که در یک خانواده مذهبی و روحانی بزرگ شده بود، به شعائر مذهبی احترام میگذاشت و از این مسجد که توسط پدرش و به نام خود او بنا شده و هنوز نیز به همین نام شناخته میشود، حفظ و نگهداری میکرد.
وی در بخش دیگری اظهار کرد: عماد تربتی در دهه 40 خورشیدی، 24 تخته زیلوی نفیس را وقف مسجد پدرش کرد و با خرید زمین حیاط شمالی پیگیر توسعه بنا نیز بود.
پژوهشگر و محقق تاریخ محلی تربتحیدریه گفت: تا زمان آغاز انقلاب اسلامی در این خطه، دهه نخست محرم مجالس وعظ و خطابه و عزاداری در این مسجد دایر و عماد تربتی حتی در دوران اختناق رضا شاه شخصا در این دهه مراسم عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع) را در مسجد برگزار میکرد و در این ایام، تمام هیأتها و دستههای مذهبی از همه طبقات روحانیون، رییسان ادارات، اصناف و پیشهوران و اهالی شهر در مجالس عزاداری شرکت داشتند و عماد تربتی نیز همه روزه با وعده ناهار از آنها پذیرایی میکرد.
علومیبایگی افزود: عماد تربتی در اجرای امور مذهبی بخصوص مجالس عزاداری امام حسین(ع) چنان جدیت داشت که حتی زمانی که نماینده مردم در مجلس شورای ملی بود، سعی میکرد دهه نخست محرم در تربتحیدریه حضور داشته و به عنوان بانی در مراسم حضور داشته باشد و حتی در روزنامه ستاره قطب مورخ 20 مرداد 1336 و در سند آستان قدس رضوی به شماره 4/495 چنین آمدهاست: چون در امسال به واسطه کارهای ضروری مجلس، آقای عماد شخصاً از آمدن به تربت معذور بودند، میزبانی به عهده مهندس جواد فرزند ایشان واگذار و به نحو مطلوبی پذیرایی از طرف ایشان انجام شد.
مدرس تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران دانشگاههای تربتحیدریه در ادامه گفت: این مسجد تا قبل پیروزی انقلاب به گواه بسیاری از افراد مسن این خطه دایر و فعال بود و بعد انقلاب به دلیل کهولت سن و پیری عماد به حال خود رها شد و حتی به گواه روزنامه ستاره قطب به تاریخ 23 بهمن 1334 و در سند آستان قدس رضوی به شماره 220/4 بعدها برای کارهای عامالمنفعه مورد استفاده قرار گرفت. زمانی توسط شخصی به نام "ابوالفضل مرادپور" در این مسجد امور عمرانی انجام گرفت.
وی همچنین اظهار کرد: عماد تربتی بعد از انقلاب در مشهد ساکن شد و در سل 1369 خورشیدی در سن 91 سالگی درگذشت و در حرم امام رضا (ع) مدفون شد.
وی در بخش دیگری از استاد "محمدحسن وصال" به عنوان معمار مسجد یاد کرد و گفت: بنا دارای پلان مستطیل شکل، شامل یک شبستان بدون محراب که بوسیله 9 ستون مدور آجری و تویزههای متقاطع باربر و هجده تاق کلمبو و دو بادگیر پوشش داده شده،2 حیاط در ضلعهای شمالی و جنوبی با کف آسفالت آن را در بر گرفته و در سالهای اخیر حیاط شمالی آن آجر فرش شدهاست.
به گفته علومی طاق نماهایی در ضلع شمالی و جنوبی ارتباط این فضا را با حیاطهای پیرامونی برقرار ساخته و نمای مشرف به حیاط شمالی این مسجد با چهارطاق نمای آجری شکل گرفته و بعد تعمیراتی که در سال 1379 هجری خورشیدی در آن انجام شد، آجرکاریهای اصلی نمای خارجی زیر نماسازی جدید پنهان شد و نوع پوشش سقف آجرکاری حصیری میباشد.
روایت میراث فرهنگی
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربتحیدریه نیز در پیوند با قدمت تاریخی و شاخصههای فرهنگی مسجد عماد به خبرنگار ایرنا گفت: نخستین گام برای بازشناسی این بنای تاریخی، بررسی پرونده ثبتی آن است که بر اساس اسناد موجود در معاونت پژوهشی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی، مسجد حدود 95 سال پیش به خواست اعتماد تربتی و به دست معمار محمدحسن وصال ساخته و لذا از عماد تربتی به عنوان بانی بنا یاد شده و نامی از پدر ایشان نیست.
علی محمدی افزود: همچنین بررسیهای میدانی و مصاحبه با بزرگان محلی نیز اطلاعاتی در باره پدر مرحوم عماد تربتی در اختیار نگذاشته، اما در بررسیهای کتابخانهای، پایان نامهای با عنوان "بررسی حیات سیاسی و اداری عمادالدین تربتی" به قلم "مجید عبداللهزاده" در دانشگاه بیرجند موجود است که نگارنده اظهار میدارد: عماد تربتی در سال 1278 هجری خورشیدی در تربتحیدریه و در یک خانواده روحانی به دنیا آمد.
وی در ادامه گفت: پدرش شیخ عبدالرضا تربتی از علما و روحانیون مشهور شهر و نیز قاضی شرع بود و همچنین به کسوت روحانیت درآمد و بعد پایان دوره مقدماتی در تربتحیدریه، به مشهد رفت و در محضر علمای این شهر به فراگیری منطق، فلسفه و اصول پرداخت.
محمدی افزود: او همچنین تا سال 1322 هجری خورشیدی وکالت آستان قدس رضوی و چند کارخانه و موسسه را بر عهده داشت و در آن سال در انتخابات دوره چهاردهم که بعد تبعید رضا شاه برگزار شد، از ناحیه تربتحیدریه شرکت کرد و با اکثریت آرا انتخاب شد و سپس در دورههای شانزدهم، هجدهم نوزدهم و بیستم از سوی مردم این خطه به عنوان نماینده انتخاب و به مجلس شورای ملی راه یافت و حتی در دورههای نوزدهم و بیستم نایب رییس مجلس نیز بود.
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تربتحیدریه در ادامه گفت: از سال 1342 هجری خورشیدی به عنوان سناتور دوره چهارم از خراسان انتخاب و به مجلس سنا راه یافت و در دورههای پنجم، ششم و هفتم که به انقلاب 1357 خورشیدی برخورد کرد، کرسی مجلس سنا را عهدار بود و در طول فعالیت پارلمانی منشاء اقدامات عمرانی و تاسیس چند کارخانه در تربتحیدریه و خراسان بود.
وی افزود: سناتور عماد خراسانی به اذعان همگان در امور حقوقی و سیاسی بسیار مطلع بود به قول گلشن آزادی، وی از رجال فعال و هوشمند ایران است که برای اصلاحات و ترقی حوزه انتخابیه خود اقدامات پسندیدهای کرده و در آبادانی آن خطه، وجودش بیاثر نبودهاست.
محمدی در ادامه به سند دیگری اشاره و اظهار کرد: با توجه به تاریخ تدوین پرونده ثبتی اثر در سال 1384، قدمت مسجد عماد به بیش از صد سال میرسد و در سال 79 توسط سپاه پاسداران ناحیه تربتحیدریه که اداره مسجد را عهدهدار بود، تعمیر شد.
وی در ادامه اظهار کرد: با توجه به کتیبه نقش بسته بر زیلوهای وقفی مسجد عماد، نماینده شهرستان در 6 دوره مجلس شورای ملی، 22 تخته زیلو را برای مسجدی که بنیانگذار آن پدرش حجتالاسلام شیخ عبدالرضا تربتی بود، در سال 1375 هجری قمری یعنی 64 سال قبل و مقارن با 53 سالگی عماد وقف کرد.
به گفته محمدی، در گذشته این مسجد به نام بانی اصلیاش یعنی مسجد حاج شیخ عبدالرضا معروف بود و به نظر میرسد بعد اینکه اعتماد تربتی از رجال سیاسی مطرح کشور شد و موقوفاتی همچون زیلوهای تاریخی و تملک زمینهای حیات مشرف به خیابان اصلی را برای مسجد فراهم ساخت، به تدریج نام پسر بر پدر اولویت یافته و به مسجد عماد تربتی شهره شد، به گونهای که نام مسجد در پرونده ثبتی اثر در فهرست آثار ملی نیز مسجد عماد عنوان و بانی آن نیز سناتور عماد تربتی درج شدهاست.
وی افزود: شناسایی این چند تخطه زیلو نیز با استناد به مطالعات میدانی و نقل قول و تایید صریح پیشکسوتان شهر و خاندان تربتی به عنوان سندی معتبر، اشتباه مصطلح شده در نام گذاری این بنا و نیز تعیین نام بانیان را تسهیل میکند به گونهای که می توان با تکیه بر اطلاعات پرونده ثبتی اثر، نام اولیه و اصلی مسجد را دوباره به آن بازگرداند و این بنا را با نام مسجد حاج شیخ عبدالرضا تربتی معرفی کرد.
مرمت و احیای مسجد
از جمله افرادی که در پیوند با مسجد عماد حرفهای زیادی را مدتها در دل نگه داشته و البته به گفته خودش اندکی از آنها را مطرح کرد، " ابوالفضل مرادپورقوزانی" یکی از جوانان فعال فرهنگی و انقلابی تربتحیدریه و مدیر مسوول کانون فرهنگی مرصاد و بنیانگذار پایگاه بسیج مرصاد این شهر است.
او به خبرنگار ایرنا گفت: قبل آن که مسجد به من واگذار شود، این مسجد در دست افراد مختلف بود، اما زمانی که من آن را تحویل گرفتم، به طور کلی مسجد حالت متروکه و مخروبه داشته و هیچ فعالیت مذهبی و آیینی در آن انجام نمیگرفت و متاسفانه گاهی اوقات پاتوق معتادان و... نیز بود و تا جایی که به خاطر دارم مسجد در طرح تخریب بافت فرسوده برای ساخت پروژه زعفرانیه قرار داشت بود که توسط ما از تخریب آن جلوگیری شد.
وی افزود: با کمک جمعی از بسیجیان نوجوان و جوان و خانوادههای ایشان در قالب یک مجموعه فرهنگی ولایی و با پشتوانه آمال، آرزو و تفکرات انقلابی وارد عرصه جهادی برای احیای مسجد شدیم تا اندیشههای انقلابی و نیز وصیت امام و شهدا را در آن به اجرا درآوریم.
مرادپور با بیان اینکه جرقه نخست پیشنهاد همکاری و قبول مسوولیت احیای مسجد توسط یکی از دوستان پاسدار در سال 90 یا 91 در پایان مراسمی در مزار شهدای گمنام بوستان پیشکوه زده شد، گفت: ایشان به من گفت با توجه به شناختی که نسبت به شما داریم، اگر مقدور هست موضوع مرمت و احیای مسجد را به پیگیری کنم.
وی اظهار کرد: با توجه به ارتباطات خوبی که با امام جمعه وقت تربتحیدریه (حجتالاسلام شریعتیتبار) داشتم، صحبتهایی نیز با ایشان انجام شد و در نهایت سال 92 با موافقت ایشان، کار مرمت و احیای مسجد آغاز شد.
مرادپور در باب حرف و حدیثهای کف خیابانی در خصوص مسجد عماد به خبرنگار ایرنا گفت: بخشی از صحبتها به واسطه شخصیت خود عماد است که چون از سناتورهای عهد پهلوی دوم بود، برایش این شایعهها را ساختند و مثلا افراد زیادی گفتند ملک مسجد غصبی است و حتی حاج آقای شریعتیتبار از من خواستند پیگیر موضوع شوم.
وی گفت: با افراد مختلف حتی همسایگان و برخی افراد کهنسال که هم عصر عماد بوده و متاسفانه اکنون در قید حیات نیستند، صحبت کردهام و هیچ سند و مدرک معتبری که بر غصبی بودن ملک مسجد یا ملحقات اطراف آن دلالت داشته باشد، بدست نیاوردم و حتی برایم نیز مشخص نشد چه افرادی و با چه نیتی این شایعات را برای بدنام کردن این مسجد در این شهر رواج دادند.
مرادپور در بخش دیگری اظهار کرد: حتی بعدها برای احیای نماز جماعت و فعالیت قرآنی و فرهنگی از دفتر مقام معظم رهبری نیز استفتا کرده و پاسخ معظمله نیز توجه به این شایعهها را، صحیح ندانستند.
وی در بخش دیگری گفت: البته مطمئن نیستم شاید از دیگر دلایلی که مردم در گذشته برای انجام مناسک مذهبی به این مسجد روی نمیآورند، آن است که چون سالها مسجد حالت متروکه پیدا کردهبود، آرامآرام به محل پاتوق افراد معتاد و موضوعات مشابه دیگر تبدیل شدهبود.
مرادپور در بخش دیگری گفت: اهمیت مسجد عماد زمانی بیشتر مشخص میشود که همگان بدانند با وجودی که بعد مسجد جامع، این مسجد از حیث موقعیت مکانی، قرار گرفتن در مرکزیت شهر و همچنین وسعت و قدمت، رتبه دوم را در تربتحیدریه دارد، اما خالی و در آن بسته است.
وی در بخش دیگری در بیان خاطرات خود از آن سالها گفت: ما با یک تفکر بسیجی و جهادی وارد کار فرهنگی مذهبی و عمرانی مسجد شدیم، که متاسفانه مسجد متروکه بود حتی در کف حیاط مسجد تپههایی از خاک و خار به چشم میخورد که تصاویر آن روز مسجد موجود است.
وی افزود: گاز مسجد به دلیل بدهی سنگین قطع شده بود، سیستم روشنایی و آب شرب آن را ترمیم و احیا کردیم، افراد خیر را پای کار حاضر کرده و با کمک این عابر بانکهای بسیجی کار آجرچینی کف و دیوارها و نیز گچبریهایش، ساخت سرویس بهداشتی، آشپزخانه و... را انجام دادیم و به مدت تقریبا 6 تا 7 سال که مسوولیت مسجد را برعهده داشتم، برنامههای متنوع زیادی در مسجد برگزار شد که باعث جذب تعداد زیادی از جوانان و نوجوانان و خانواده های ایشان شده و مسجد تبدیل به یکی از فعالترین مساجد شهرستان شد به طوری که جوانان این مسجد علاوه بر احیای نماز جماعت روزانه، برپایی جلسه هیات هفتگی و مناسبتی در زمینههای مختلف فرهنگی، مذهبی، قرآنی و حتی علمی، پژوهشی و نیز ورزشی در سطح استان و کشور مورد تقدیر قرار گرفتند که تصاویر و کلیپهای آنروز مسجد در اختیار خبرگزاری جمهوری اسلامی قرار گرفتهاست.
دیدگاه امام جمعه تربتحیدریه
امام جمعه تربتحیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در خصوص اینکه چرا مردم اقبالی به مسجد عماد ندارند، دلایل زیادی میتواند داشتهباشد، اما من فکر میکنم شاید یکی از دلایلش آن باشد که چون مقابل این مسجد، مسجد صدر وجود دارد و دارای امام جماعت نیز هست، مردم به آن جا بیشتر اقبال دارند و ما نمیتوانیم برای مردم تکلیف مشخص کنیم.
حجتالاسلام محمدرضا عصمتی در خصوص متولی کنونی مسجد نیز اظهار کرد: با توجه به شکل خاص مسجد عماد یعنی داشتن آب انبار داخل آن، بنای تاریخی محسوب و علیالقاعده باید میراث فرهنگی در آنجا نظر داشتهباشه، اما از این حیث که بنا یک مسجد است و چون متولی این اماکن، مرکز رسیدگی به امور مساجد هست و در هر شهر مسوول رسیدگی به امور مساجد امام جمعه شهر است و دبیری هم برای پیگیری امور دارد، لذا معتقدم بهترین گزینه برای تعیین تکلیف این مسجد تنها میراث فرهنگی و مرکزی رسیدگی به امور مساجد میباشند.
مدیر حوزههای علمیه تربتحیدریه در بخش دیگری در خصوص عملکرد ابوالفضل مرادپور که زمانی به امور عمرانی مسجد پرداخته بود نیز، گفت: ایشان زمانی در مسجد حضور داشتند، اما من در جریان تمام کارهای ایشان نیستم.
عصمتی افزود: البته تا آنجا که من خبر دارم بعدها قرار بود جامعه روحانیت تربتحیدریه در آنجا کارهایی انجام دهند که حضور هر دوی اینها با هم در مسجد ممکن نبود.
امام جمعه تربتحیدریه همچنین اظهار داشت: تنها نکته دیگری که در پیوند با این مسجد میتوانم بگویم آن است که بعد پیروزی انقلاب اسلامی، خیلی افراد حقیقی و حقوقی و حتی نهادهای مذهبی و انقلابی تلاش کردند تا این مکان را احیا کنند، اما نمیدانم چرا هیچ کدام به آن نتیجهای که باید حاصل میشد، منتج نشد.
خادم کنونی مسجد عماد که اکنون به شغل سلمانی مشغول است، به خبرنگار ایرنا گفت: قدمت مسجد بالغ بر صد سال است و در رژیم گذشته محلی برای عزادارای دستههای عزاداری بود و هیاتهای عزاداری از یک در وارد شده و از در دیگر آن خارج میشدند.
علیاکبر ناطقنیا در عین حال از این که چرا اکنون درب مسجد قفل است و هیچ مناسک دینی در آن انجام نمیشود، اظهار بیاطلاعی کرد.
حاج مصطفی امینی از نوادگان مرحوم حاج علیاکبر امینی معروف به امین التجار و متولی موقوفات مرحوم لاری نیز به خبرنگار ایرنا گفت: بانی نخستین مسجد مرحوم حاج شیخ عبدالرضا تربتی بودهاست.
منبع: ایرنا